خبرگزاری شبستان: در کنار صحنه های درگیری و اعتراضات مردمی در نقاط مختلف خاورمیانه، شهرهای چین نیز دیروز صحنه اعتراضات مردمی بود. هزاران چینی در اعتراض به سیاست های دولت توکیو نسبت به جزایر مورد اختلاف، به سفارت و کنسولگری ژاپن در پکن و سایر شهرهای چین حمله کردند و در حالی که پرچم چین را در دست گرفته بودند، پرچم ژاپن را به آتش کشیدند.
تظاهرکنندگان همچنین از دولت پکن خواستند ژاپن را برای خروج از جزایر مورد اختلاف تحت فشار قرار دهد. این جزایر در دریای چین جنوبی قرار دارد. چینی ها به این جزایر «دیائویو» و ژاپنی ها نیز به آنها «سنکاکو» می گویند. تنش ها میان دو کشور زمانی بالا گرفت که دولت توکیو از تصمیم خود برای خرید این جزایر خبر داده بود. جزایر فوق دارای منابع غنی نفت و گاز هستند.
این مجمع¬الجزایر که از پنج جزیره و سه صخره‌ی لم¬یزرع تشکیل شده است، در تقریباً 140 کیلومتریِ شمال شرقیِ تایوان و شمال غربیِ مجمع‌الجزایر "ریوکیو"، که "اوکیناوا" را شامل می‌شود، قرار گرفته‌اند. این جزایر هم¬اکنون توسط ژاپن اداره می¬شود، اما چینی¬ها و تایوانی¬ها نیز مدعی مالکیت آن هستند. هر دو کشورِ ژاپن و چین برای اثبات مالکیت خود به رای شورای امنیت سازمان ملل متحد استناد می‌کنند.
مالکیت این جزایر در طول تاریخ بارها میان چین و ژاپن دست به دست شده است. در طی جنگ نخست میان چین و ژاپن در سال 1895، ژاپن این جزایر را اشغال و تأکید کرد که با توجه به بدون سکنه بودن آنها، هیچ شواهد مستندی مبنی بر تعلق مالکیت آن به چین وجود ندارد. پس از جنگ چینی¬ها موافقت کردند که جزیره «فورموسا» (تایوان) و همه جزایری را که به نوعی مرتبط با این جزیره با متعلق به آن هستند، به ژاپن واگذار کنند. پس از جنگ جهانی دوم و شکست ژاپن، بر اساس معاهده سان-فرانسیسکو میان ژاپن و متحدین، موافقتنامه پیشین لغو شد. آمریکایی¬ها هم بر جزیره مسلط شدند و سلطه آنها تا سال 1972 که اشغال اوکیناوا را پایان دادند، ادامه یافت. در این سال، حاکمیت بر تمام مجمع¬الجزایر ریوکیو، از جمله جزایر سنکاکو به ژاپن واگذار شد. این در حالی بود که در سال 1969، کمیسیون اقتصادی سازمان ملل در امور آسیا و شرق دور، ذخایر نفت و گاز را در نزدیکی جزایر سنکاکو کشف کرده و مسئله ذخایر انرژی نیز به ویژگی های ژئوپلتیک این مناطق اضافه شده بود.
به طور کلی آغاز کننده این منازعات را می توان کشور ژاپن دانست. اقدامات تحریک آمیز اخیر این کشور، خشم مقامات و مردم چین را برانگیخته است. چندی پیش، نخست وزیر ژاپن اعلام کرد که تدابیر امنیتی در اطراف جزایر دریای شرقی از جمله سنکاکو افزایش خواهد یافت. "ساتوشی موریموتو" وزیر دفاع ژاپن نیز گفت: "به خارجیان اجازه نمی دهیم یک میلیمتر هم به این جزایر نزدیک شوند." به دنبال این سخنان، ماموران مرزی ژاپن، 14 تن از فعالان چینی را که با یک فروند کشتی خود را به این جزایر رسانده و پرچم کشورشان را برافراشته بودند، دستگیر کردند. در پی این کنش و واکنش ها، هم اکنون، روابط بین دو کشور به شدت به تیرگی گرائیده است.
به نظر می رسد، آنچه ژاپن را نسبت به اقدامات اخیر در ارتباط با این جزایر ترغیب کرده است، تسلط کامل بر این جزایر برای بهره برداری از منابع آن می باشد. در هم این راستا دولت ژاپن به صورت رسمی اظهار نظر کرده است که قصد ملی اعلام کردن این جزایر را دارد و حتی پیشنهاد خریدن این جزایر را به چین داده است. اما وجه دیگری که مسئله این جزایر را به موضوعی بین المللی تبدیل کرده است، در راستای حمایت آمریکا از ژاپن قرار دارد. بر این اساس به نظر می رسد، ایالات متحده قصد دارد با فشار آوردن به چین، در زمینه های حساس برای این کشور، شرایطی را به وجود آورد که مقامات چین را وادار به عقب نشینی در مسائل مربوط به خاورمیانه و خصوصا پرونده ایران و سوریه بنماید. لازم به ذکر است که بر اساس توافقنامه امنیتی آمریکا و ژاپن، در صورتی که ژاپن نیاز به حمایت آمریکا برای دفاع از این جزایر داشته باشد، آمریکایی¬ها موظف به یاری ژاپن هستند.
به نظر می رسد چینی ها نیز رد پای آمریکا را در ماجرا حس کرده باشند چرا که معتقدند مناقشه سنکاکو را آمریکایی¬ها در دامن روابط ژاپن و چین گذاشته¬اند.
بر این اساس شرایط پیچیده ای هم اکنون بر روابط بین دو کشور حاکم شده است. تحرکات نظامی در اطراف جزایر از سوی هر دو کشور، احتمال درگیری میان نیروهای نظامی را افزایش داده است، خصوصا این که شرایط روانی خاصی بر سربازان حاکم است که تحت تاثیر عِرق ملی و ناسیونالیسم تحریک شده قرار دارد. از سوی دیگر دولت چین می بایست به زودی نسبت به خشم مردم خود واکنشی مثبت ارائه دهد. زیرا اگر این اعتراضات ادامه پیدا کرده و پاسخی مثبت را دریافت نکند، به علت اهمیت موضوع، آینده سیاسی حاکمان فعلی را به خطر خواهند انداخت. حمل عکس هایی از مائو تسه تونگ در جریان تظاهرات، نشانه هایی از نارضایتی از حاکمان کنونی را به همراه دارد.
در وجه دیگر، ژاپن نیز باید درک کند، وارد بازی خطرناکی شده است. در واقع ژاپن باید بداند در حال حاضر دست یابی این کشور به جزایر به همین سادگی ها نخواهد بود. ضمن این که تحریک ناسیونالیسم چینی ها عواقب بدی را به دنبال خواهد داشت. در نتیجه بازی در راستای خواست غرب سودی را برای این کشور فراهم نخواهد آورد.
پایان پیام/
نظر شما