به گزارش خبرگزاری شبستان؛ شصت و پنجمین جلسه کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی ترویجی قرآنی با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سالن غدیر این وزارتخانه برگزار شد. این جلسه در راستای ترویج فعالیت‌های قرآنی و مردمی سازی گردهمایی‌ها، مسابقات و برنامه‌های قرآنی در کشور و توجه ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ارزیابی و پایش فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم در کشور برگزار می شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این جلسه با تبریک میلاد امام حسن عسکری (ع) و گرامیداشت یاد شهدای غزه گفت: تاکنون شهادت ۱۸۰۰ کودک در غزه ثبت شده و این جنایت فراتر از نسل کشی است، این دیگر یک مسئله دینی نیست بلکه مسئله انسانی به شمار می رود. وی ادامه داد: اعمال وحشیانه رژیم صهیونیستی واکنشی به پیروزی مقاومت در عملیات طوفان الاقصی بود.
اسماعیلی در ادامه درباره برنامه هفتم و فعالیت‌های قرآنی گفت: در برنامه هفتم توسعه پیرامون فعالیت قرانی برنامه ریزی شده است و توجه به امر روان خوانی قرآن کریم توسط عموم و افزایش تعداد حفاظ دو امر مهم و مورد پیگیری است.
وی ادامه داد: فرمایشات مقام معظم رهبری درباره قرآن با اشراف کامل ایشان در حوزه قرآن صورت می‌گیرد و راهنمایی برای این مسیر است. اسماعیلی گفت: فعالیت این کمیسیون باید با هدف اصلی که همان انس بیشتر مردم با قرآن است، صورت گیرد.
وزیر فرهنگ در همین زمینه ادامه داد: در سال‌های اخیر موسسات زیاد قرآنی تشکیل شده و افزایش این موسسات باید در خروجی و اعداد مشخص شود. وی با اشاره به سال‌های گذشته و حضور چهره های قرآنی همچون سیدمحمد حسین طباطبایی گفت: راه اندازی محافل فعال قرآنی در سراسر کشور همچون سال های گذشته باید دوباره شکل گیرد و فارغ از اختلاف دیدگاه ها رسیدن به این امر باید محقق شود.
نماد سازی پیرامون قرآن کریم باید صورت گیرد
وی ادامه داد: اگر می‌خواهیم جامعه قرآنی داشته باشیم باید الگوی قرآنی معرفی کنیم. وزیر فرهنگ توجه به حلقه های میانی در فعالیت های قرآنی را امری مهم قلمداد کرد و افزود: وظیفه دولت تصدی گری نیست و در همین زمینه همواره توصیه می‌شود به محض راه افتادن کارها فعالیت ها ادامه مسیر به مردم واگذار شود.
اسماعیلی در پاسخ به یکی از حاضران در جلسه مبنی بر عدم وجود یک محل ثابت برای رویدادهای قرآنی گفت: نماد سازی پیرامون قرآن کریم باید صورت گیرد و در نظر گرفتن مکان ثابت برای مسابقات بین‌المللی قرآن در این زمینه امری مهم است. این ظرفیت در استان ها هم وجود دارد و باید بررسی شود.
وی در پایان، انقلاب اسلامی را مولود قرآن خواند و از آمادگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای دریافت پیشنهادات درباره رفع مشکلات مسابقات قرآنی خبر داد.
بنابراین گزارش در این ادامه این جلسه، علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به ارائه گزارشی از فعالیت‌های قرآنی طی هفته‌های اخیر پرداخت و گفت: روز گذشته کلنگ شهرک هنر در مجموعه پرند با پیگیری‌های وزیر ارشاد و وزیر راه و شهرسازی به زمین خورد. برای حضور فعالان قرآنی در این طرح هم با صندوق اعتباری هنر جلساتی برگزار شد تا تعدادی از قرآنی‌ها که مشمول این طرح می‌شوند نیز بهره‌مند شوند.
وی افزود: یکی دیگر از اخبار روزهای گذشته، ساخت پویانمایی حضرت ابراهیم(ع) است. این پویانمایی به مرحله پیش تولید رسیده است. گروه خوبی این کار را انجام می‌دهد و امیدوار هستیم مانند انیمیشن‌هایی که ساخته شده است، کار ممتاز و خوبی باشد.
برگزاری نشست‌های ایده‌پردازی محفل ۲
معاف همچنین به پیگیری نشست‌های مربوط به فصل دوم برنامه تلویزیونی محفل اشاره و تصریح کرد: بحث‌های مربوط به محفل ۲ با جدیت در حال پیگیری است، نشست خوبی در دارالقرآن برگزار شد و سازمان اوقاف هم پیگیری‌های خوبی انجام داده است، نکته‌ای که دوستان در این جلسات اعلام کردند این بود که برنامه محفل نتوانسته است به برخی سنین نفوذ کند. البته محفل به طبقه خاکستری و آنهایی که مخاطب برنامه قرآنی نبودند، نفوذ کرد. از دیگر نکاتی که در این جلسات مطرح شد، بحث تزریق جذابیت‌های جدید به این برنامه بود.
وی با اشاره به اینکه خبرگزاری ایکنا می‌تواند بانی برگزاری نشست‌های بیشتری برای ایده‌پردازی در مورد محفل ۲ باشد، بیان کرد: برنامه محفل کار مشترک جریان قرآنی کشور بود و هیچ کس نمی‌تواند بگوید من بودم که این کار را انجام دادم. ما هم باید برای توسعه و تعمیق این کار تلاش کنیم. رئیس شبکه سه سیما در جلسه آینده کمیسیون حضور خواهد یافت تا در مورد روند تولید این برنامه گزارشی ارائه دهد.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به برگزاری نشست‌های حکمرانی قرآنی نیز اشاره و تصریح کرد: تاکنون پنج جلسه برگزار شده و علاوه بر آن شاهد برگزاری هفت نشست اندیشه‌ورزی موضوعی قرآنی از سوی سازمان تبلیغات اسلامی بوده‌ایم. در بحث حکمرانی قرآنی جلسات بعدی با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی، وزیر امور خارجه و وزیر میراث برگزار خواهد شد.
برگزاری کنگره اندیشه‌های قرآنی رهبر انقلاب
دبیر کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم در ادامه به برگزاری کنگره اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری نیز اشاره کرد و گفت: این کنگره به زودی برگزار خواهد شد، بسیاری از دوستان در شورای سیاستگذاری این کنگره حضور دارند و آنجا از حیث محتوایی بحث می‌شود. الان در موضوع فلسطین دیدگاه‌های قرآنی مقام معظم رهبری پیاده‌سازی و اجرا شده و مقاومت به کارآمدی رسیده است.
معاف در ادامه تصریح کرد: از دیگر اقداماتی که در این مدت انجام شده، تدوین آیین‌نامه وظایف قرآنی وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها در مورد نمایشگاه قرآن و رونمایی از دو تفاهم‌نامه در روزهای آینده است. بر اساس یکی از این تفاهم‌نامه، با همکاری معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد، کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد، سازمان اوقاف و احتمالاً بسیج مسابقات اذان، حفظ و قرائت بین مساجد برنامه‌ریزی خواهد شد. هدف‌گذاری ما برای این مسابقات، مشارکت پنج میلیون نفر است. رونمایی دیگر مربوط به اطلس مساجد پایگاه قرآنی است.
حضور ۹۱ کشور در مسابقات بین‌المللی قرآن ایران
در بخش دیگری از این نشست اولین دستور این جلسه طرح شد که به ارائه گزارش اجرایی‌سازی برنامه جامع مسابقات قرآن اختصاص یافت. در این بخش حمید مجیدی‌مهر، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه به ارائه گزارش کوتاهی از دوره آینده مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران بسنده کرد.
وی در این بخش با اشاره به اینکه تاکنون تنها در دو مسابقه بین‌المللی قرآن در دنیا تعداد شرکت‌کنندگان از ۸۰ کشور فراتر رفته است، گفت: در چهلمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران که تا پایان سال برگزار می‌شود، تعداد کشورهای حاضر در این مسابقات به بیش از ۹۰ کشور رسیده است.
مجیدی‌مهر تصریح کرد: با همکاری مجموعه جامعه‌المصطفی العالمیه، وزارت امور خارجه، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و دستگاه‌های دیگر موفق شده‌ایم رکورد تعداد حضور کشورها در مسابقت را ارتقاء دهیم و این رکورد به این تازگی‌ها جابجا نخواهد شد.
چرا مسابقات قرآن مردمی نشده است
در ادامه علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز به بیان نکات دیگری در مورد مسابقات پرداخت و گفت: مسابقات بین‌المللی قرآن ایران در کنار مسابقات مالزی یکی از دو رویداد معتبر در دنیاست. نکته‌ای که ناظر به این مسابقات مورد سؤال قرار می‌گیرد، این است که این مسابقات در لایه نخبگانی می‌ماند؛ نمایشگاه و برنامه‌ای همچون برنامه محفل به میان مردم رفت اما مسابقات قرآن هنوز نرفته است. سؤال این است که مسابقات باید چگونه مردمی‌تر شود؟ در مالزی مسابقات مردمی است و از ۱۳ شبکه هشت شبکه به پوشش این رویداد می‌پردازد، برخی کشورهای دیگر هم همینطور است.
در ادامه این جلسه محمدرضا پورمعین، دبیر موقت انجمن خادمان قرآن جمهوری اسلامی ایران نیز گفت: مسابقات بین‌المللی قرآن ایران حدود یک دهه آخر در تراز بهترین مسابقات جهان قرار گرفته است، این تراز بالا از حیث اعتبارسنجی، استقبال، داوری و شرکت افرادی که در این مسابقات حضور دارند، قابل ملاحظه است.
وی افزود: در حال حاضر مسابقات جمهوری اسلامی ایران در رتبه اول مسابقات دنیا قرار دارد، هرچند کشور عربستان سعودی به نفر اول ۴۰ میلیارد تومان جایزه می‌دهد، به نظر می‌رسد ما نیز باید سطح جوایز را بالا ببریم. الان هیچ مسابقه بین‌المللی قرآنی در دنیا وجود ندارد که کمتر از ۱۰ میلیارد جایزه داشته باشد. متأسفانه ما از این حیث عقب هستیم.
ثبات در محل برگزاری مسابقات
پورمعین در ادامه به ثابت نبودن محل برگزاری مسابقات بین‌المللی قرآن اشاره و اظهار کرد: متأسفانه مسابقات بین‌المللی قرآن مکان ثابت برگزاری ندارد. این مسابقات را به اماکنی می‌بریم که یک هفته قبل از آن محل برگزاری یک همایش سیاسی، آموزشی، بهداشتی یا موضوعات دیگر بوده است. سالن اجلاس سران، یک سالن سخنرانی است. دو حالت وجود دارد یا این سالن را به قرآن اختصاص دهند تا آن را برای برگزاری مسابقات مناسب‌سازی کنیم، یا اینکه دستور داده شود سالن خوبی تدارک دیده شود. اگر به مسابقات مالزی که ۶۵ سال سابقه برگزاری دارد، نگاه شود می‌بینیم ۵۵ سال در یک سالن بوده است. الان بسیاری از مردم نمی‌دانند مسابقات بین‌المللی قرآن تهران کجا برگزار می‌شود. شکل، اسم و جای سالن محل برگزاری مسابقات غیرمردمی است.
فعالیت تخصصی یا اختصاصی؟
در ادامه این جلسه محمدحسین محمدزاده، فعال قرآنی کشور نیز گفت: ما دو واژه علمی و رسانه‌ای داریم که به کار این بحث می‌آید. رعایت کردن این موارد و کنار گذاشتن تلقی‌های گذشته می‌تواند ما را به جای بهتری برساند. این دو واژه «تخصصی» و «اختصاصی» است. برنامه، فعالیت یا هر رویدادی که می‌تواند دو پسوند تخصصی و اختصاصی بگیرد، اینگونه تعریف می‌شود. برنامه تخصصیِ قرآنی یا هر موضوع دیگر، فعالیت یا برنامه‌ای است که در آن موضوع خاص اما مخاطب عام است. واژه اختصاصی برعکس این است یعنی اینکه برنامه یا فعالیتی که موضوع عام اما مخاطب خاص است. در رسانه‌ها شبکه قرآن شبکه تخصصی است اما رادیو جوان یا شبکه سه شبکه اختصاصی است یعنی موضوعات متنوعی کار می‌کند اما مخاطبان هدف آن جوانان هستند.
وی افزود: با این رویکرد و تعریف و پایبندی به این مسئله، می‌توانیم خیلی از جریانات را ماهیتاً اصلاح کنیم. همچنان که ما در رابطه با نمایشگاه قبل، تقریباً سعی کردیم چنین رویکردی را انجام دهیم که نمایشگاه، نمایشگاه تخصصی است اما اختصاصی نیست. موضوع نمایشگاه، قرآن است و به این موضوع پایبندی داریم اما اختصاص به یک قشر خاص یا گروه یا عضو خاصی از خانواده ندارد.
این فعال قرآنی بیان کرد: اگر به بحث مسابقات بازگردیم و این را در آن ماتریکس قرار دهیم، باید بررسی کنیم که ما می‌خواهیم مسابقات قرآن را به عنوان یک فعالیت تخصصی برگزار کنیم یا یک فعالیت اختصاصی؟ آیا مخاطبان مسابقات قرآن صرفاً قرآنیان و قهرمانان قرآنی یا کسانی که حرفه‌ای کار قرآنی انجام می‌دهند، هستند؟ ما مباحث مختلفی را در ستاد عالی مسابقات قرآنی کشور داشتیم در آنجا در مورد این موضوع بحث شد که مسابقات باید از این حالت که صرفاً متسابقین حرفه‌ای حضور داشته باشند، خارج شود.
انجمن خادمان قرآن به مثابه جاکیم در ایران
محمدزاده بیان کرد: نکته دیگر که به نظرم خوب است که بر روی آن فکر کنیم این است این است که آیا مسابقات بین‌المللی قرآن یا نمایشگاه بین‌المللی قرآن فقط باید فقط از سوی اوقاف و ارشاد اجرا شود، بسیار از من سؤال کردند که اگر این ها برگزار نکنند چه نهادی برگزار کند؟ ما تجربیات جاکیم را داریم، در همین راستا ظرفیت بسیار خوبی در حوزه خادمان قرآن در کشورمان موجود است و به نظر من در مورد انجمن خادمان قرآن کریم می‌توانیم یک ظرفیت‌سازی متعالی انجام دهیم که بتواند کارکرد جاکیم را در ایران داشته باشد.
در بخش دیگری از این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی شجاع، مدیرکل دفتر ارتباطات و توسعه مشارکت‌های معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد نیز بیان کرد: با توجه به اینکه خود من شرکت‌کننده مسابقات قرآن بوده‌ام، بحث جایزه را نکته مهمی برای شرکت کنندگان در مسابقات می‌دانم. این جایزه لزوماً هم پول نیست و می‌تواند بسیاری امتیازات دیگر باشد.
وی در ادامه به امتیازاتی که به برخی ورزشکاران داده می‌شود اشاره و اظهار کرد: چرا برای کسی که در مسابقات بین‌المللی رتبه می‌آورد این کارها صورت نمی‌گیرد. یک بار این کار را انجام دهید، خواهید دید در دوره بعد استقبال چقدر بالا می‌رود.
شجاع تصریح کرد: نکته دیگر بحث رسانه است، تا زمانی که فعالیت‌های قرآنی محدود به شبکه قرآن شود، مردمی‌سازی فعالیت‌های قرآنی امکان‌پذیر نخواهد بود. الان در حوزه تخصصی، بحث‌های فنی و ارتقای داوری در مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و ستاد عالی مسابقات عالی کار شده است و این جای تشکر دارد.
پیشنهادی برای ترغیب بیشتر به قرآن
در ادامه این جلسه بحث‌های کوتاهی در مورد جوایز مسابقات بین‌المللی قرآن از سوی حاضران در این جلسه مطرح شد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها باید به اظهارات حجت‌الاسلام علی جعفری، معاون فرهنگی کمیته امداد امام خمینی(ره) اشاره کرد.
وی در این بخش با اشاره به اینکه یکی از راه‌های میانبر ارتقای جوایز اعطای نشان دولتی به نفرات برتر مسابقات است، گفت: اگر به نفرات اول سه رشته اصلی مسابقات بین‌المللی نشان درجه یک هنر بدهیم، اولاً یک کار در نصاب با جمهوری اسلامی و ارزشی که این نظام برای قرآن قائل است، انجام داده‌ایم و از سوی دیگر هم میزان جوایز نقدی مسابقات را افزایش داده‌ایم. به پیوست نشان درجه یک هنر، یکصد سکه بهار آزادی در نظر گرفته شده است که از خزانه تأمین می‌شود.
وی افزود: اگر ما می‌گوییم مسابقات قرآن ایران بهترین و بزرگ‌ترین مسابقات قرآن در دنیاست پس اعطای نشان درجه یک هنری یک اقدام طبیعی است، در غیر این صورت مگر اینکه به صورت ضمنی بپذیریم که این مسابقات بهترین مسابقات دنیا نیست. من قانون اعطای این نشان را مطالعه کرده‌ام و بعید می‌دانم مشکلی وجود داشته باشد.
در ادامه این نشست سینا کلهر، معاون فرهنگی و توسعه ورزش همگانی وزارت ورزش و جوانان نیز به موضوع مأموریت دادن به اقشار و اصناف مختلف برای آوردن گروه‌هایی از مردم و مخاطبان به سالن برگزاری مسابقات اشاره کرد.
اولویت‌های مسابقات قرآن
در بخش دیگری از این جلسه حسین سلیمانی، دبیر کمیسیون توسعه فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی قرآن کریم نیز به بیان نکاتی در مورد سند جامع مسابقات قرآن جمهوری اسلامی ایران پرداخت و گفت: این سند در جلسه ۵۹ کمیسیون به تصویب رسیده است. اکثر پیشنهاداتی که دوستان مطرح می‌کنند در سند موجود است، پیشنهاد من این است که هفت اقدام این سند را به عنوان اولویت در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ مصوب کنیم تا بعد از این جلسه ابلاغ شود.
این اقدامات شامل موارد زیر می‌شود:
ایجاد فرایند مستمر در تحقیقات تخصصی رویدادهای رقابتی قرآنی(اقدام چهارم از راهبرد دوم)
پیش‌بینی سازوکارهای لازم برای تبیین نسبت مسابقات با سایر فعالیت‌های قرآنی کشور به ویژه نظام آموزش قرآن و ایجاد پیوستگی و ارتباط درونی آن‌ها (اقدام نهم از راهبرد یک)
مفهوم‌پردازی و تبیین مؤلفه‌های استاندارد شدن مسابقات در قالب دستنامه برگزاری مسابقات(اقدام ۱۰ از راهبرد دوم)
طراحی و برنامه‌ریزی برگزاری مسابقات نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و مسابقات تلفیقی قرآن و حدیث(اقدام دوم از راهبرد چهار)
تهیه پیوست رسانه‌ای ویژه مسابقات جهت تأثیرگذاری همه جانبه بر جامعه در ایام مسابقات(اقدام یک از راهبرد پنج)
ایجاد سازوکارهای لازم برای مشارکت حداکثری با سایر مسابقات قرآنی جهان اسلام(اقدام یک از راهبرد ۹)
حمایت از تأسیس مجمع متسابقین قرآنی جهت حفظ ارتباط شرکت‌کنندگان ادوار مختلف مسابقات(اقدام یک از راهبرد ۱۰)
در ادامه محمدعلی خواجه‌پیری، پیشکسوت قرآنی کشورمان نیز گفت: رهبر معظم انقلاب در حوزه قرائت و حفظ تلاش داشتند جریانی راه بیندازند، در همین راستا بنیاد خاتم و وزارت ارشاد طرحی را با عنوان طرح اسوه دنبال کردند که بسیار موفق بود اما به دلیل نبود اعتبار تعطیل شد و کسی هم حمایت نکرد. این خسارت سنگینی است.
یادآور می‌شود، در نهایت مقرر شد در مورد این موضوع، پیگیری‌های لازم از سوی وزارت ارشاد صورت بگیرد.
نظر شما