به گزارش خبرگزاری شبستان از گیلان، مسجد حاج صمد خان در سال 1334 هجری قمری مربوط به اواخر دوره قاجاریه است که به دست حاج صمد خان تاجر باشی شیروانی در زیربنای 450 مترمربع در رشت ساخته شده است و به مسجد باقرآباد نیز شهرت دارد.
مسجد حاج صمد خان، همچنین به عنوان دومین مسجد و چهارمین مکان تاریخی رشت است که تاریخ ساخت این بنا بر روی دو عدد سنگ مرمر در دو طرف محراب مسجد نصب شده است.
محراب 24 متر مربعی مسجد دارای گچ بری‌های استادانه‌ای است و دو کتیبه روی آن کار شده که در کتیبه سمت راست موقوفات مسجد و در کتیبه سمت چپ شعری در نیایش خداوند نوشته شده است. چهار ستون پنج متری با سر ستون‌ها و گنبد گچ بری شده از دیگر زیبایی‌های تاریخی مسجد حاج صمد خان رشت است.
منبر مسجد به دست حاج بابا ولد کربلایی و علی نقی بادکوبه‌ای در سال 1335 هجری قمری ساخته و در آن هیچ میخ و پیچ فلزی به کار نرفته است. یک منبر دیگر اثر همین استادکار در حرم امام علی (ع) وجود دارد.
ویژگی‌های معماری و تزئیناتی بنا:
مسجد حاج صمد خان یکی از مراکز مذهبی مطرح و معروف شهر رشت است. این مسجد بنایی است که از چهار طرف به محوطه حیاط راه دارد. ساختمان مسجد در دو طبقه ساخته شده است. طبقه پایین مخصوص آقایان و طبقه بالا که تقریباً یک چهارم فضای داخلی مسجد را اشغال نموده مخصوص بانوان است. همچنین بر بالای بام، گنبدی قرار دارد که بار آن بر روی چهار ستون مرکزی صحن مسجد قرار گرفته است. مصالح به کار رفته در این مسجد، آجر و سیمان است و فضای داخلی به وسیله گچ اندود شده است. در گذشته سطح بام به وسیله سفال خمره ای سفال پوش شده بود که امروز به وسیله ورق‌های حلبی پوشش داده شده است.
از خصوصیات بارز بنا و نوع بهره برداری آن این است که این مسجد مورد استفاده نمازگزاران جهت عبادت قرار می‌گیرد.
این مسجد در گذشته دارای نمای آجری که حد فاصل آنها به وسیله سیمان بندکشی شده بود ولی امروزه به وسیله سیمان سفید، سفیدکاری شده است. تزئینات داخلی مسجد، گچ بری‌های نه چندان پرکار و پیچیده تزئین شده است. عمده این گچ بری در قسمت محراب و سرستون ها و فضای داخلی زیر گنبد انجام گرفته است. ازاره مسجد در گذشته به وسیله کاشی سیاه رنگ پوشش داده شده بود، ولی امروزه سنگ مرمر جای آنرا گرفته است.
کتیبه‌هایی نیز به وسیله خط ثلث در میان فضای گچ بری نوشته شده است. این بنا جزء مکان‌های عام‌المنفعه بوده و به دلیل بافت ساده و یک دست و قرار گرفتن آن در بافت قدیمی که مجموعه بازار و خانه‌ها در کنار این مسجد فضای سنتی و همگام با نوع فرهنگ ما بدست می‌دهد، قابلیت ثبت در ردیف آثار باستانی را دارد.
از زمان احداث تا امروز که 83 سال از عمر این بنا می‌گذرد، به دلیل مرطوب بودن آب و هوای شهر رشت در جبهه شمالی که در معرض بادهای باران آور قرار دارد و در جبهه جنوبی بر اثر زلزله ترک‌هایی در دیوار مشاهده می‌شود که به مرور زمان در حال مرمت است.
گفتنی است، مسجد حاج صمدخان در سال 1388 و با استفاده از کمک‌های مردمی بازسازی شد و گنبد آن نیز هم اکنون در حال مرمت است.
ساخت فیلم کوتاه مسجد حاج صمد خان
مسعود ابراهیمی درحال آماده کردن مراحل ساخت فیلم کوتاهی با موضوع مسجد حاج صمدخان رشت است و هدف از ساخت این فیلم کوتاه معرفی توانمندی های گردشگری مذهبی استان گیلان به ویژه مسجد تاریخی حاج صمدخان رشت است که به زودی آماده و قرار است از شبکه چهارم سیما پخش شود.
برای دیدن گزارش تصویری کامل مسجد حاج صمد خان، اینجا کلیک کنید.
پایان پیام/
نظر شما