حجت الاسلام شفیعی، عضو هیات علمی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی درباره اهمیت نظریه پردازی گفت: این اهمیت زمانی رخ می نمایاند که که در جهان جدید، باید بین اضلاع یک علم و نیز تارتباط اجزای یک علم انسجامی مشخص وجود داشته باشد. این در حالی است که در گذشته این ضرورت چندان احساس نمی شد.
وی اظهار کرد: چنین هدفی در نظریه پردازی فقه و اصول هم مدنظر است و در این راستا باید به دنبال رسیدن به انسجامی بود که در درون یک علم وجود دارد. پس باید این انسجام اولاً استخراج و استنباط شود و ثانیاً اگر در بعضی از موارد این انسجام وجود ندارد از صاحب نظران و اندیشمندان دعوت شود تا این انسجام درونی را مورد توجه قرار دهند و در علم آنها را لحاظ کنند.
حجت الاسلام شفیعی افزود: امروز دیگر در حوزه فقه و اصول، اندیشمندان نمی توانند بدون توجه به صدر و ذیل آرای خود به داوری بپردازند و نکاتی را بیان کنند که با اجزای دیگر آرای آنها متفاوت باشد. زیرا این مساله در دنیای امروز که اهل علم به دنبال کشف یا ایجاد اضلاع علوم هستند پذیرفتنی نیست. اما در گذشته با مراجعه به آرای یک فقیه یا یک اصولی و یا یک مفسر مشاهده می کردیم که پاره ای از آرای آنها یکدیگر را نقض می کنند و در تضاد با یکدیگر قرار دارند.
عضو هیات علمی پژوهشکده فقه و حقوق تاکید کرد: اگر در گذشته این مساله این مورد توجه قرار نمی گرفت، در دانش های جدید این مساله بسیار مهم است که اضلاع یک دانش یا تئوری مکمل یکدیگر باشند در غیر این صورت، نقیضه مهمی در دانش پیدا می شود.
تضادهای درونی باید با نظریات فقهی به حداقل برسد
وی درباره نظریه پردازی در فقه و حقوق بیان کرد: یک نظریه فقهی یا اصولی صحیح باید بتواند تمام ابواب فقهی و اصولی را به صورت منسجم مورد توجه قرار دهد و همه آنها را با خود همسو کند. علاوه بر این تضادهای درونی که گاهی اوقات، در اجزای این دانش فقهی یا اصولی مشاهده می شود را به حداقل برساند و یا کاملاً از بین ببرد.
حجت الاسلام شفیعی در ادامه به ارتباط دانش و نظریه اشاره کرد و افزود: امروز بسیاری از اندیشمندان دینی و غیردینی با صراحت این نکته را بیان می کنند که دانش بدون نظریه نمی تواند در جامعه کنونی خودش را ارائه دهد و تداوم حیات داشته باشد. اگر در برهه ای از ادوار گذشته، دانش های بدون نظریه مقبول یا حداقل مورد توجه بودند، اما امروز دانش بدون نظریه امری است که پذیرش آن برای اندیشمندان و صاحب نظران محل تامل و از سختی جدی برخوردار است.
بنابر گزارش پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، وی ادامه داد: یکی از نکات مهم بحث نظریه پردازی این است که کوشش شود کارکردها و فواید مهم نظریه پردازی به ویژه در فقه و اصول در جامعه نشان داده شود. از جمله این فواید مسلم این نکته است که نظریه پردازی علاوه بر انسجام درونی دانش سبب می شود که مسائل جدیدی در دانش فقه و اصول خود را نشان دهد.
حجت الاسلام شفیعی خاطرنشان کرد: به عبارت دیگر، نظریه پردازی علاوه بر اینکه انسجامی در پاسخگویی به مسائل رایج و پیشین ارائه می کند، به خلق مسائل جدیدی نیز دست می زند تا افق بلندتری در پیشرفت فقه و اصول داشته باشیم.
پایان پیام/
نظر شما