خبرگزاری شبستان: همه ما می توانیم چشم هایمان را ببندیم و تصور کنیم که نه در حرف و ادعا بلکه در عمل انسان هایی بودیم که فقط از خداوند یاری می جستیم، یعنی در گره ها و گرفتاری های زندگی فقط و فقط به سمت خدا می رفتیم و از کسی حتی نزدیک ترین اشخاص در زندگی مان توقع و انتظاری نداشتیم، یا این که وقتی به کسی مهربانی و یاری و کمکی می کردیم انتظار رفتار متقابل از آن فرد نداشتیم. آیا به واقع وضعیت زندگی ما مثل اکنون بود؟
روزمرگی زندگی گاهی ما را به سمتی می برد که از بیراهه های درون سر برمی آورد. گاهی روزمرگی، چشمبندی بزرگ و ضخیم به چشم های ما می زند. گاهی غفلت ها چشمبندی به چشم های ما می زند و ما را از پرتو آفتاب محروم می کند. آن وقت ما در زندگی از دامان کسانی می آویزیم و از آنان طلب احسان و نیکی و توجه می کنیم و می خواهیم ظرف نیازهای ما را پر کنند که به معنا مثل ما فقیر و نیازمندند. البته آن ها شاید به ظاهر اسباب توانگری را در اختیار داشته باشند اما اول آن که باید دید این توانگری از کجا و به واسطه رحمانیت، آزمون، مهر و حکمت چه کسی دست آن ها رسیده در ثانی آیا این توانگری ماندگار و جاودان است یا فانی و امانی و دست آخر این که اگر از دامان این افراد آویزان شویم آیا آن ها بی منت ظرف نیازهای ما را پر می کنند؟
دعای سیزدهم صحیفه سجادیه، تحلیل ها و توصیفات ناب و زیبایی در این باره به دست می دهد. پیش از آن که به جزئیات این نیایش ها بپردازیم به این نکته اشاره می کنیم که ما در نمازهایمان هر روز چندین و چند بار یک آیه پرمعنا را در سوره حمد می خوانیم و به پیشگاه باریتعالی عرضه می داریم که "ایاک نعبد و ایاک نستعین/ فقط تو را می پرستیم و فقط از تو یاری می جوییم" این عبارت کوتاه اما پرمعنا کلید همه درهایی است که ما با رجوع و عرضه نیازهایمان به سمت دیگران به روی خود می بندیم. به واقع یکی از مهم ترین ارکان و وجوه ایمان و دروازه مسلمانی، تسلیم شدن در برابر پروردگار و موثر دانستن او –فقط او - در جریان زندگی است. این عبارت البته تا زمانی که صرفا بر روی زبان آدمی جاری می شود کارکردهای عمیق و تأثیرگذاری نخواهد داشت و آنچه روی خواهد داد از مرز کوچک کلمات فراتر نخواهد رفت اما وقتی ما عمیقا و با عمق پوست و گوشت به این باور برسیم که تنها مالک دنیا و آخرت، خدا است و او تنها نقطه موثر بر سرنوشت ماست در آن صورت عجیب نخواهد بود که "فقط از تو یاری بجوییم" توجه کنید که در این آیه کوتاه دو بار بر قید فقط تأکید می شود.
خداوند مثل همیشه از در تفضل و مهر و احسان وارد می شود و از زبان ما ادب و معرفت گفتگو با خالق را هم به ما یاد می دهد.
نیاز به غیر خدا عین ناکامی است
همه ما می توانیم چشم هایمان را ببندیم و تصور کنیم که نه در حرف و ادعا بلکه در عمل انسان هایی بودیم که فقط از خداوند یاری می جستیم، یعنی در گره ها و گرفتاری های زندگی فقط و فقط به سمت خدا می رفتیم و از کسی حتی نزدیک ترین اشخاص در زندگی مان توقع و انتظاری نداشتیم، یا این که وقتی به کسی مهربانی و یاری و کمکی می کردیم انتظار رفتار متقابل از آن فرد نداشتیم. آیا به واقع وضعیت زندگی ما مثل اکنون بود؟
مسلما باید اعتراف کنیم در این باره خلل ها و شکاف های بسیاری در اندرون ما وجود دارد که جز با ترمیم آن ها نمی توان به حقیقت و جوهره "ایاک نعبد و ایاک نستعین" دست یافت.
در این باره معارف موجود در دعای سیزدهم صحیفه سجادیه – ترجمه علی موسوی گرمارودی- می تواند کمک حال ما باشد. نکته جالب توجه در این نیایش این است که به نوعی تفسیر و بازگویی آیه گفته شده در سوره حمد است. نیایش با این عبارت ها آغاز می شود" اللَّهُمَّ یا مُنْتَهى مَطْلَبِ الْحاجاتِ، و یا مَنْ عِنْدَهُ نَیْلُ الطَّلِباتِ، وَ یا مَنْ لایَبیعُ نِعَمَهُ بِالْاَثْمانِ، وَ یا مَنْ لایُکَدِّرُ عَطایاهُ بِالْاِمْتِنانِ، وَ یا مَنْ یُسْتَغْنى بِهِ وَ لایُسْتَغْنى عَنْهُ، وَ یا مَنْ یُرْغَبُ اِلَیْهِ وَ لایُرْغَبُ عَنْهُ، وَ یا مَنْ لا تُفْنى خَزآئِنَهُ الْمَسآئِلُ، وَ یا مَنْ لاتُبَدِّلُ حِکْمَتَهُ الْوَسآئِلُ، وَ یا مَنْ لاتَنْقَطِعُ عَنْهُ حَوآئِجُ الْمُحْتاجینَ، وَ یا مَنْ لایُعَنّیهِ دُعآءُ الدّاعینَ/ بارخدایا! ای آخرین نهایت خواستگاه نهایی نیازها و ای آنکه به خواسته ها با تو می توان رسید و در برابر نعمت هایت بهایی نمی خواهی و (زلال) بخشش هایت را با کدورت منت تیره نمی گردانی و ای آنکه با تو بی نیاز می توان شد و از تو بی نیاز نمی توان بود. و ای آنکه به تو روی می توان آورد و از تو روی نمی توان برتافت و (انبوهی) درخواست ها، گنجینه هایت را تهی نمی گرداند و ای آنکه ابزارها حکمت تو را دگرگون نمی کند و ای آنکه رشته نیاز نیازمندان از تو نمی گسلد و ای آنکه دعای دعاکنندگان تو را نمی فرساید" و در ادامه به این عبارت های شاهکار می رسد "فَمَنْ حاوَلَ سَدَّ خَلَّتِهِ مِنْ عِنْدِکَ، وَرامَ صَرْفَ الْفَقْرِ عَنْ نَفْسِهِ بِکَ، فَقَدْ طَلَبَ حاجَتَهُ فى مَظآنِّها، وَ اَتى طَلِبَتَهُ مِنْ وَجْهِها وَ مَنْ تَوَجَّهَ بِحاجَتِهِ اِلى اَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ، اَوْ جَعَلَهُ سَبَبَ نُجْحِها دُونَکَ، فَقَدْ تَعَرَّضَ لِلْحِرْمانِ، وَاسْتَحَقَّ مِنْ عِنْدِکَ فَوْتَ الْاِحْسانِ/ پس آن کس که رخنه نیاز خود را نزد تو پر کند و تنگدستی را با تو از خود دور گرداند نیاز خویش را از جای درست برآورده و به خواست خود از راهی راستین روی کرده است و هرکس در نیازهای خود با کسی از آفریدگانت روی آورد یا او را ابزار رسیدن به آن در برابر تو گرداند، به ناکامی می افتد و سزاوار از دست دادن احسان توست"
در بخش بعدی با تفصیل بیشتری در این باره سخن خواهیم گفت.
پایان پیام/
نظر شما