آداب و رسوم ویژه مردم کردستان در ماه مبارک رمضان

خبرگزاری شبستان //سنندج

مردم کردستان با توجه به تاریخ و فرهنگ کهن خویش همواره منشأ تحولات بزرگ فرهنگی در کشور و حتی منطقه بوده اند و با ورود دین مبین اسلام نیز مردمان این خطه با دلی آکنده از ایمان و ارادت ویژه به مبانی اسلامی برای نشر آموزه های انسان ساز قرآن کریم تلاش کرده و می کنند.

ماه مبارک رمضان به عنوان والاترین ماه الهی در نزد کردستانی ها مطرح بوده و آداب و رسوم ویژه آنان در ایام مختلف این ماه مبارک نشان از جایگاه ویژه رمضان در بین کردستانی هاست.

در مناطق مختلف استان کردستان مراسم ویژه و آداب و سنن مختلفی در طول ماه رمضان اجرا می شود که از جمله می توان به شب خوانی یا سحر خوانی که در اصطلاح محلی به آن "هلا گفتن" می گویند اشاره کرد.

بلند شدن آواز مرحبا و الوداع در شب های ماه رمضان به ویژه در ساعاتی قبل از اذان صبح از دیگر برنامه های ویژه این ماه است که توسط هنرمندان و آوازخوانان مشهور اجرا می شود و به این قرار است که آواز مرحبا به معنی خیرمقدم گفتن به ماه مبارک رمضان از روز اول تا پانزدهم رمضان با مضمون "مرحبا مرحبا یا شهرالرمضان مرحبا مرحبا یا شهر الخیر و البرکتی و الاحسان مرحبا مرحبا یا شهر التسبیح و التلاوت القرآن" قرائت شده و از پانزدهم تا آخر ما رمضان الوداع را می خوانند یعنی به جای مرحبا، الوداع می گویند.

ختم قرآن و هدیه دادن ثواب آن برای شادی روح اموات و به قصد عبادت و تقرب به خدا و اقامه نماز تراویح و نماز وتر به همراه مراسم اعتکاف در 10 روز آخر رمضان و همزمان با ایام مبارک شب قدر و جشن نزول قرآن کریم در این ماه مبارک از دیگر برنامه ها و سنت هایی است که هم اکنون علی رغم گذشت زمان های طولانی و مشغله های فراوان برای افراد جامعه به صورت جدی توسط روزه داران سنندجی و کردستانی های متدین دنبال می شود.

دومین آن نماز تراویح است، تراویح نمازی است که پس از نماز مغرب و عشاء به جماعت اقامه می شود که 20 رکعت است. تراویح جمع ترویح است و به معنی یک استراحت کوتاه است یعنی بعد از هر چهار رکعت یک استراحت کوتاهی انجام می دهند و بعد از آن بلند می شوند با ذکر نام یکی از عشره مبشره صلوات می فرستند و برای اقامه نماز بعدی مهیا می شوند.

بعد از نماز تراویح، نماز وتر که یک نماز سه رکعتی است به جماعت می خوانند و به جای ذکر عشره مبشره، نام سبتین را می گویند یعنی بر امام حسن و امام حسین صلوات می فرستند. البته بین دو نماز تراویح و وتر مراسم دعا خوانی، مولودی، پرسش و پاسخ مذهبی وجود دارد.

سومین مراسم این ماه بعد از نماز تراویح و وتر، مراسم اعتکاف است که در دهه آخر ماه رمضان و مصادف با لیالی قدر در مساجد برگزار می شود.

در کردستان، لیالی قدر را نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم و بیست وهفتم می دانند که برای بهره مندی از برکات این شب ها تمامی 10 شب آخر رمضان را در مساجد و تکایا تا صبح بیدارند و به تلاوت قرآن و شب زنده داری و برگزاری مراسم مذهبی می پردازند.

مراسم شب قدر از دهه آخر ماه رمضان آغاز می شود، البته در بعضی از مناطق کرد نشین از نوزدهم شروع می شود که تمام سعی خود را برای با شکوه برگزار کردن آن می کنند، مراسم اعتکاف، جشن نزول قرآن، رعایت مراسم مذهبی، نذر و نذورات و پرداخت فطریه از دیگر مراسم ماه رمضان است.

آخرین مراسمی که در این ماه انجام می شود، جشن نزول قرآن است، آن هم در دهه آخر ماه با شکوه خاصی برگزار می شود و مولودی خوانی و قصیده بردیه خوانی هم در جای خود از اهمیت خاصی برخوردار است.

امام جمعه اهل سنت سنندج در خصوص جایگاه ماه مبارک رمضان و روزه واجب این ماه اظهار داشت: هرچه باشکوه تر کردن ماه رمضان در تمامی نقاط روستایی و شهری کردستان یکی از دغدغه های فعالان دینی و فرهنگی منطقه بوده و برای فراهم کردن مقدمات این مهم قبل از ماه رمضان در جای جای کردستان روحانیون برای بیان احکام و آداب این ماه در مساجد و پس از نمازهای یومیه به مردم آگاهی رسانی می کنند.

 عبدالحمید زرگر، از اصناف و معتمدین بازار سنندج نیز گفت: مردم متدین سنندج در ایام مختلف سال به ویژه ماه مبارک رمضان اقدام به پخش نذورات خود در بین افراد نیازمند می کنند و این مهم در ماه مبارک رمضان به عینه قابل مشاهد است.

وی افزود: بازار سنندج در ماه مبارک رمضان از رونق بسیار زیادی برخوردار بوده و بازاریان این شهر نیز در کنار مردم متدینش در موقع افطاری با پخش نذورات خود جوی سرشار از ایمان و خلوص نیت را در جای جای این شهر اسلامی طنین انداز می کنند.

زرگر اظهار داشت: رسم است که قبل از حلول ماه مبارک رمضان و برای ورود خالصانه به این ماه مبارک و بدور از هرگونه کینه و ناراحتی، از برادر دینی خویش حلالیت بطلبیم و در این مسیر نیز ریش سفیدان و کسبه با سابقه بازار سنندج برای آشتی دادن افرادی که در طول سال با هم کدورتی داشته اند پیش قدم شده و سعی می کنند جوی سرشار از همدلی و بدور از هرگونه کدورت را در بین بازاریان حاکم کنند.

وی خاطر نشان کرد: این فرهنگ و سنن مترقی نیز هم اکنون در جای جای شهر سنندج و استان کردستان اجرا شده و اگر بین افراد کدورت و یا نزاعی باشد سعی می کنند آنها را آشتی بدهند تا آمادگی عبادت در این ماه را بیشتر داشته باشند و به جرأت می توان گفت این ویژگی یکی از منحصربه فردترین ویژگی ها در استقبال ماه رمضان در بین فرهنگ های مختلف بوده که خوشبختانه هنوز در جای جای کردستان رعایت می شود.

هاجر پرتوی بانوی خانه دار سنندجی نیز از آداب و رسوم و غذاهای سنتی ویژه این ماه مبارک که توسط بانوان سنندجی برای افطار و سحر آماده می شود نام برد و افزود: غبار روبی مساجد و خانه تکانی منازل، تهیه مایحتاج روزانه این ماه به همراه حضور در مساجد از جمله فعالیت هایی است که بانوان کردستانی در این ماه مبارک انجام می دهند.

وی افزود: از گذشته تاکنون کردستانی ها با دعوت از همسایگان و فامیل در ماه رمضان سفره های ساده  افطاری پهن می کنند و سعی می کنند در این مسیر نیز از همدیگر پیشی گیرند.

این بانوی سنندجی تصریح کرد: بنا بر سنت و عادت گذشته همسایگان در کنار همدیگر سفره های سحری را پهن کرده و در بیدار کردن دیگر افراد محله برای به جای آوردن این فریضه الهی و سحری خوردن مشارکت می کنند.

پایان پیام/