به گزارش خبرنگار شبستان، نشست فلسفه دین با موضوع "معنای زندگی"، صبح امروز، سه شنبه، 20 تیر ماه در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد و در آن آراء متفکران غربی در حوزه معنای زندگی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
بنابراین گزارش، قاسم پورحسن، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، با موضوع معنای زندگی از دیدگاه ملاصدرا به سخنرانی پرداخت.
وی ضمن اشاره به دیدگاه پراگماتیسم و نظریاتی که در شاکله این دیدگاه می گنجد، اظهار کرد: بحث فایده مند بودن بیشتر با این دیدگاه مرتبط است، اما در مفهوم هدف زندگی می توان به چند نگرش توجه داشت که دو مبحث "غایت گرایانه" و "کمال گرایانه" در زمره آن قرار دارد.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی (ره) ادامه داد: بنابر دیدگاه ملاصدرا، مسئله هدف زندگی به عنوان مهترین وجه در قالب مبحث معنای زندگی محسوب می شود، در واقع در معنای زندگی دیدگاهی نهفته است که از طریق بودن آدمی به اثبات زندگی می پردازد به این معنا که "هست بودن" انسان را از نظر می گذراند، اگرچه این دیدگاه چندان رایج نیست اما نیرومند است.
پورحسن در تشریح دیدگاه مذکور ابراز کرد: طرفداران این نظریه سلسله ای مبتنی بر آفرینش انسان در قالب شاخه های "خدا"، "انسان" و "طبیعت" را مدنظر قرار می دهند و معتقدند هستی انسان ها به این مفهوم تلقی می شود که "زندگی دارای معناست" که بر طبق این معنا، با وجود ما انسان ها که هستی و حیات داریم، زندگی ارزش می یابد.
وی دیدگاه یاد شده را به عنوان یکی از موضوعات مطرح در فلسفه غرب معرفی کرد و افزود: در عرفان مغرب زمین هنگامی که خداوند روحی را آفرید، آن روح دارای شایستگی برای حیات آدمی است.
وی در راستای مطلب فوق، دیدگاه "لذت گرایانه" و "بدبینانه" را به عنوان دو دیدگاه رایج عنوان کرد.
پورحسن در ادامه به دیگر رویکردهای رایج در مبحث معنای زندگی و تحلیل آن اشاره کرد و جنبه های روانشناختی، فلسفی، دینی و ... را در زمره این تقسیم بندی ها ذکر کرد و افزود: در این راستا نمی توان نگرش ملاصدرا را مورد توجه قرار داد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) عنوان کرد: ما در فلسفه اخلاق معتقدیم که معنای زندگی حَسَب مبنای زندگی می تواند شکل بگیرد، از سوی دگر در روانشناسی سنخ های روانی افراد در حوزه معنای زندگی اصل قرار می گیرد، بنابراین ما در تشریح معنای زندگی دچار تشتت های متنوعی هستیم.
وی تاکید کرد: روشی که می توان در باب موارد ذکر شده از سوی ملاصدرا در خصوص معنای زندگی به آنها اشاره و پیگیری کرد روش فلسفی کلامی است که بر اساس هدفمداری می توان آن را مورد بحث قرار داد، به این معنا که ملاصدرا در سطحی کلی"آفرینش جهان" و در سطحی دیگر مسئله هدف را مطرح می کند و در سطح عام تلاش می کند از دیدگاه فلسفی و آیات قرآن بهره گیرد.
پورحسن ویژگی "آگاهی انسان" در مباحث مطروحه از سوی ملاصدرا را مسئله ای مهم دانست که در مغرب زمین آگاهی درباره آن به انضمام اختیار مطرح می شود؛ به بیان دیگر در دیدگاه ملاصدرا آگاهی غلبه دارد.
وی معنای زندگی در دیدگاه ملاصدرا را در مواردی چون "آگاهی از غایات"، "توجه به هدف خدامحورانه"،"التزام پیرامون این مسیر"،"غایت مدار بودن آفرینش" مطرح کرد و افزود: اگر آگاهی در این حوزه ها نمود بیابد از حیث موارد یاد شده زندگی دارای معنا می شود.
این استاد دانشگاه متفکران بعد از ملاصدرا مانند علامه طباطبایی (ره) را از پیروان دیدگاه یاد شده برشمرد و افزود: در باب آفرینش انسان غایت مندی، موضوع بحث ملاصدرا بوده و او از این حوزه به طرح پرسش می پردازد و سوالاتی نظیر"غرض اساسی از آفرینش انسان به طور کلی چیست؟" و "آیا انسان می تواند بدون هدف باشد؟" را مطرح می کند.
وی در ادامه محورهایی چون "جعل هدف از سوی خدا"،"امکان دستیابی به هدف یاد شده"،"لزوم اطاعت انسان برای دستیابی به این اهداف"،"فراگیر بودن این اهداف برای انسانها"،"رابطه لزومیه میان این اهداف و معنا بخشی به زندگی"،"غایات مرتبط با انسان"،"حیات نیک و سعادت و رابطه مستقیم آنها با اهداف یاد شده"،"تفاوت قائل شدن میان معنای زندگی و سعادت از سوی ملاصدرا" را به عنوان محورهایی برشمرد که ملاصدرا در باب معنا داشتن آفرینش به آنها می پردازد.
پورحسن خاطرنشان کرد: کسانی که معتقدند زندگی بی معنا است کافر هستند چرا که این دیدگاه از سوی کافران مطرح می شود.
وی در پایان حَسَب دیدگاه ملاصدرا در باب معنای زندگی را در "هدف مندی عالَم" خواند.
پایان پیام/
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) با اشاره به مولفه های موجود در نگاه ملاصدرا گفت: در باب آفرینش انسان غایت مندی، موضوع بحث ملاصدرا بوده و او از این حوزه به طرح پرسش می پردازد.
کد خبر 150491
نظر شما