مرمت چهار مسجد تاریخی و شاخص در رشت

مصطفی پورعلی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان به خبرنگار شبستان گفت: چهار مسجد تاریخی رشت به نام های مسجد تاریخی مستوفی، مسجد حاج صمدخان، مسجد حاج سمیع و مسجد بادی الله طی امسال مرمت و بازسازی می شوند.

وی ادامه داد: این مساجد که از مساجد تاریخی شهر رشت هستند در محدوده بافت تاریخی این شهر واقع شده و دارای قدمتی از میانه های دوره قاجار تا اوایل دوره پهلوی اول هستند.

مسجد تاریخی حاج صمد خان

وی با بیان اینکه مسجد حاج صمدخان در سال 1334 هجری قمری به دست حاج صمدخان تاجرباشی شیروانی در زیربنای 450 مترمربع ساخته شده است، افزود: این مسجد دومین مسجد تاریخی و چهارمین مکان تاریخی رشت است.
 

پورعلی تصریح کرد: محراب 24 مترمربعی مسجد دارای گچ بری‌های استادانه‌ای است و دو کتیبه روی آن کار شده که در کتیبه سمت راست موقوفات مسجد و در کتیبه سمت چپ شعری در نیایش خداوند نوشته شده است.

وی، افزود: چهار ستون پنج متری با سرستون‌ها و گنبد گچ بری شده از دیگر زیبایی‌های تاریخی مسجد حاج صمدخان رشت است.
 

پور علی، بیان کرد: منبر مسجد به دست حاج بابا ولد کربلایی و علی نقی بادکوبه‌ای در سال 1335 هجری قمری ساخته شده و در آن هیچ میخ و پیچ فلزی به کار نرفته است.

مسجد تاریخی مستوفی

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان با اشاره به مسجد تاریخی مستوفی گفت: این مسجد مدرسه جزو بناهایی بود که در قدیم، علاوه بر داشتن کاربری به عنوان مسجد، مدرسه قدیمی طلاب نیز بود و با توجه به آثار کاشی کاری های محراب این مسجد می توان گفت که این بنا به دوران قاجار متعلق است.

پورعلی، نوع کاشی کاری های محراب و پلان ساختمان را از جمله شاخصه های اصلی این مسجد مدرسه دانست و بیان کرد: اتاق های واقع در طبقه همکف، به گونه ای در زیرزمین بنا شده اند که علاوه بر داشتن شرایط کوران هوا، هیچ رطوبتی نیز به طبقه همکف و اتاق ها نمی رسید.

وی، افزود: این بنا در یک طبقه ساخته شده و بخش شبستان آن حدود 250 مترمربع است و در محله قدیمی رشت به نام خیابان مطهری و خیابان بادی الله قرار دارد.

پور علی، ترمیم کاشی کاری ها، تزیینات خاص محراب، واچینی کاشی کاری ها، استحکام بخشی دیواره جنوبی واقع در پشت محراب، گمانه زنی و سونداژ پی و در نهایت، مرمت را از جمله مراحل مرمت مسجد مدرسه مستوفی دانست.

معاون میراث فرهنگی، خاطرنشان کرد: به دلیل اهمیت موضوع و وضعیت نامطلوب دیواره جنوبی که نشت کرده است، مرمت این بنا به سرعت و از محل اعتبارات ملی انجام می شود.

مسجد حاج سمیع رشت

پورعلی ادامه داد: مسجد حاج سمیع واقع در خیابان شهید مطهری رشت طبق برآورد کارشناسان آثار باستانی، حداقل متعلق به 500سال پیش است.

وی با بیان اینکه این مسجد مجاور با مدرسه حاج سمیع بوده که در آن دروس حوزوی تدریس می شد، افزود: طبق منابع موجود آیت الله شیخ زاهد خمیرانی از مراجع تقلید آن دوره و فرزند ایشان آیت الله محمد علی زاهد خمیرانی از پیش نمازان این مسجد بوده اند.

مسجد بادی الله

پور علی، با بیان اینکه مسجد بادی الله از جمله مساجد قدیمی این شهر است، گفت: بنیانگذار این مسجد، مرحوم بدیع الله بوده که قبر وی نیز در قسمت شمالی شبستان مسجد واقع است.

وی، خاطرنشان کرد: نام مسجد برگرفته از نام بنیانگذار و بانی آن است که بعدها تحت تأثیر گویش محلی ساکنان شمالی کشور به «بادی الله» معروف  شد.

معاون میراث فرهنگی در خصوص قدمت این اثر تاریخی تصریح کرد: بر روی صندوقچه ای که بر روی قبر مرحوم بدیع الله قرار گرفته این عبارت به چشم می خورد«احداث این مسجد 1344 قمری»، که با استناد به تاریخ درج شده بر روی این صندوقچه قدمت این بنا را می توان در حدود 90 سال تخمین زد و آنرا به اوایل دوره پهلوی نسبت داد.

 
پور علی، با بیان اینکه گچبری محراب و کتیبه روی آن به طور کامل از بین رفته و به جای آن محرابی از جنس سنگ مرمر همراه با کتیبه کاشی کاری به چشم می خورد، ادامه داد: ازاره داخلی مسجد چهار ردیف کاشی منقش سفید و آبی به ارتفاع 65 سانتی متر از کف و در پایه فیلپاها سه ردیف کاشی به ارتفاع نیم متر وجود داشته که امروزه جای خود را به ازاره مرمرین مشکی داده است.

وی، اظهار کرد: در ضلع غربی مسجد، مدخل غرفه زنانه و پنج پنجره نورگیر وجود داشته که امروزه پنجره ها و ورودی این ضلع از بنا کاملا مسدود شده و تنها پنجره های کوچک طبقه فوقانی مسجد موجود است.

وی، در ادامه تصریح کرد: سنگفرش جلو خان مسجد صفی و مرمت سر در بقعه خواهر امام از دیگر اقدامات در دست اجرای معاونت میراث فرهنگی است که با تخصیص اعتبارات ملی آغاز شده است.

پایان پیام/