بیمارستان صحرایی امام حسین، محلی برای پشتیبانی عملیات ها

خبرگزاری شبستان//اهواز

خوزستان نماد ایثار مقاومت و جانفشانی در دوران جنگ تحمیلی است به‌طوری ‌که دو سوم از مناطق درگیر جنگ در استان خوزستان واقع بوده است، بیشترین تلفات انسانی در این جنگ در خوزستان بوده به‌طوری که بالغ بر 75 درصد از رزمندگان اسلام در این استان به درجه رفیع شهادت نائل آمدند.

همچنین حدود 25 درصد از شهدا در منطقه شلمچه به شهادت رسیدند و این محل گنجینه بزرگی از تجارب، ایثارگری‌ ها و خوبی ‌ها در دفاع مقدس است؛ در جنگ تحمیلی بیمارستان‌ های استان خوزستان پذیرای بیش از 900 مجروح بودند که یکی از این بیمارستان ها، بیمارستان صحرایی امام حسین(ع) بود.

بیمارستان صحرایی امام حسین(ع) به همت وزارت مسکن و شهرسازی و قرارگاه مهندسی خاتم الانبیا همزمان با آغاز عملیات کربلای 4 شروع به کار کرد و برای پشتیبانی و مداوای مجروحان عملیات کربلای 5 و عملیات والفجر 8 احداث و توسط بهداری رزمی جنوب اداره می شد.

این بیمارستان صحرایی که به ضخامت یک و نیم متر با خاک استتار و با نیم متر ماسه و قطعات بتنی در برابر بمباران و موشکباران مقاوم شده بود، یکی از مجهزترین بیمارستان ها در نوع خود بود و در آن تقریباً همه امکانات یک بیمارستان شهری تدارک دیده شده بود؛ این بیمارستان علاوه بر پذیرش مجروحان جنگی، مصدومان شیمیایی را نیز پذیرش می کرد.

بیمارستان صحرایی امام حسین(ع) به مساحت سه هزار و 551 متر مربع به گونه ای مجهز شده بود که دارای رادیولوژی، بانک خون، 16اتاق عمل، 25 تخت اورژانس برای مجروحان عادی و 20 تخت اورژانس برای مصدومان شیمیایی، داروخانه، بخش آی سی یو و آزمایشگاه، هزار و450 نفر پزشک و کادر مرتبط پزشکی و120نفر کادر اجرایی بود.

این بیمارستان در جاده شهید شرکت که که جاده انشعابی از جاده خرمشهر و حدود 35 کیلومتری شهرستان خرمشهر و نزدیک پاسگاه و سه راه حسینه قرار دارد و از بیمارستان های قدیمی است که ابتدا سوله های آن با آهن و پلیت در سال 1361 ساخته شد که بعدها در کنار آن بیمارستانی بتونی احداث گردید.

از همان بدو شروع به کار و راه اندازی، قسمت های مختلف این بیمارستان امکانات لازم برای ارائه خدمات درمانی به مجروحان را به دست آورد، به طوری که محل اورژانس آن که از دو سالن عمود بر هم تشکیل می شد، در موقع پدافند به عنوان نقاهتگاه و در هنگام آفند، به عنوان اورژانس برای پذیرش مجروحان بد حال، مورد استفاده قرار می گرفت.

مناطق زیر پوشش این بیمارستان صحرایی از خرمشهر تا زید و در صورت نیاز حداکثر تا صحرای کوشک امتداد می یافت؛ اورژانس های مستقر در محور های عملیاتی شلمچه، زید، کوشک، طلاییه و خرمشهر، مجروحان خود را از طریق جاده های خرمشهر، شهید صفوی، امام رضا و زید به این بیمارستان منتقل می کردند.

در سال 1367 و پس از پذیرش قطعنامه 598، در جریان هجوم دوباره ارتش عراق به جاده اهواز_خرمشهر و سه راه حسینیه، بیمارستان امام حسین(ع) در آستانه سقوط قرار گرفت و دشمن تا دو کیلومتری این بیمارستان پیشروی کرد و با حمله به این مکان، موجب شهادت بسیاری از رزمندگان شدند.

این بیمارستان در طول جنگ منشأ خدمات بسیار ارزنده ای به رزمندگان اسلام بود و نقش بسیار مهمی در مداوای مجروحان جنگی به خصوص مصدومان ناشی از بمباران شیمیایی دشمن ایفا کرد.

این بیمارستان در زمان جنگ تحمیلی خدمات بسیاری ارائه داد و به نوعی وظیفه پشتیبانی عملیات ها را بر عهده داشت زمانی که یک عملیات انجام می شد، تعداد زیادی از رزمندگان به شدت مجروح می شدند و اگر قرار بود همه مجروحان به اهواز اعزام شوند، تعداد زیادی از آنها در مسیر اهواز شهید می شدند، ولی با وجود این بیمارستان صحرایی حتی امکان انجام عمل جراحی هم در این منطقه فراهم و بسیاری از مجروحان عملیات ها در این مکان درمان می شدند. وجود واحد ش.م.ه (بخش درمان مجروحان شیمیایی) در این منطقه در زمان جنگ نیز بسیار تاثیرگذار بود.

سقف بیمارستان هلالی شکل است و از سه لایه تشکیل شده؛ لایه اول بتنی است و مقاومت زیادی دارد؛ سقف دوم از جنس سرب است و پس از آن هم لایه دیگری از جنس ماسه های بادی و گل رس قرار دارد و قطر لایه سوم پنج متر است؛ به این ترتیب سقف بیمارستان مقاوم است و به طور کامل هم استتار شده؛ دو نقطه از دیوار ورودی بیمارستان تا حدودی تخریب و کنار آن نوشته اند "محل اصابت گلوله تانک".

بیمارستان صحرایی امام حسین(ع) 302 اتاق دارد و امکانات دیگری مانند اتاق عمل آزمایشگاه، رادیولوژی، اورژانس، محل تخلیه مجروحان، داروخانه و خوابگاه پزشکان هم در این مکان وجود داشته و به این ترتیب می توان گفت مکانی مجهز برای درمان مجروحان جنگی بوده است.

در بخشی از محوطه اطراف بیمارستان هم مکانی وجود دارد که زمان جنگ برای تعمیر آمبولانس ها استفاده می شده؛ باند فرود بالگرد هم در پشت ساختمان است و یکی از خروجی های بیمارستان به سمت این باند قرار دارد و مجروحان از این طریق به اهواز منتقل می شدند.

در دوران دفاع مقدس هفت بیمارستان صحرایی در اختیار داشتیم که نقش بسیاری در پشتیبانی خطوط مقدم جبهه ایفا می کردند؛ یکی از این هفت بیمارستان، به نام بیمارستان امام سجاد(ع) که بسیار مجهز بود و به صورت زیرزمینی ساخته شده بود، در منطقه "فاو" عراق قرار دارد.

بیمارستان فاطمه زهرا(س) هم در منطقه اروند است و در زمان جنگ تحمیلی چهار بار مورد اصابت بمب های شیمیایی دشمن قرار گرفت؛ بیمارستان صحرایی امام علی(ع) هم در جاده آبادان به ماهشهر می باشد؛ سه بیمارستان صحرایی دیگر هم در زمان جنگ تحمیلی ساخته و فعالیت این بیمارستان ها موجب تقویت خطوط مقدم جبهه ها شد.

ساختمان اصلی بیمارستان صحرایی امام حسین(ع) در سال 64 و در کمتر از هشت ماه ساخته شده و در سال های 65، 66 و 67 پشتیبان بسیاری از عملیات ها، ازجمله "بیت المقدس" بوده است. در سال های جنگ تحمیلی 27 هزار و 366 مجروح جنگی به این بیمارستان منتقل و 17 هزار و 780 عمل جراحی نیز در این مکان انجام شده است.

ورود 27 هزار و 96 مجروح جنگی به اورژانس این بیمارستان صحرایی، انجام 8 هزار و 614 مورد خونگیری نیز در این مکان، 4 هزار و 283 مورد آزمایش و 3 هزار و 703 مورد رادیولوژی نیز در سال های جنگ در این بیمارستان انجام شده است.

با توجه به اینکه در دوران جنگ تحمیلی تعداد زیادی مجروح به این مکان منتقل می شدند، لازم بود که هوای درون بیمارستان به خوبی تهویه شود، برای این کار چند هواکش در مسیر وزش باد ایجاد شده بود و به این ترتیب هنگام وزش باد، هوای درون بیمارستان به صورت طبیعی در گردش بود و هوای تازه به داخل وارد می شد.

فاصله این بیمارستان تا مرز عراق تنها 9 کیلومتر و 700 متر است و در نتیجه این مکان در قلب جنگ قرار داشت؛ پزشکان و پرستارانی که در سال های جنگ در این مکان حضور داشتند، با استرس فراوانی مواجه بودند.

بیمارستان صحرایی امام حسین(ع) 9 درب ورودی و خروجی دارد که سه درب آن در قسمت جلو و بقیه در قسمت پشت ساختمان قرار دارند.

این بیمارستان اکنون توسط وزارت بهداشت و درمان بازسازی شده و برای برگزاری کنگره های علمی و همچنین بازدیدهای دانشجویی مورد استفاده قرار می گیرد، با این وجود هنوز امکان بازدید عمومی از این مکان ارزشمند فراهم نشده و با توجه به اینکه بسیاری افراد به ویژه کاروان های راهیان نور علاقه مند به بازدید از این مکان هستند، لازم است پیش بینی های لازم در این خصوص انجام شود.

بیمارستان صحرایی امام حسین(ع) در سال 1386 همزمان با ایام الله دهه فجر در فهرست آثار ملی دفاع مقدس به ثبت رسید و قرار است به محل طب رزمی و پژوهش‌های طب‌رزمی تبدیل شود.

پایان پیام/