حجت‌الاسلام والمسلمین علی صدرایی خویی، عضو انجمن حدیث حوزه علمیه قم درباره سندیت مناجات شعبانیه به خبرنگار شبستان گفت: این مناجات از جمله ادعیه‌ای است که هم به نظر سند و هم از جهت متن، از قدرت و استحکام بالایی برخوردار است و توسط چند تن از ائمه معصوم (ع) خوانده شده، یعنی امامی آن را قرائت کرده و سپس امام بعدی آن را قرائت کرده است.
وی اظهار کرد: این مناجات در مفاتیح مرحوم شیخ عباس قمی نیز با استناد به منابع قدیمی همچون اقبال ابن طاووس ذکر شده است. بنابر منابعی که مناجات شعبانیه در آنها ذکر شده، این مناجات به یک امام خاص اختصاص نداشته و توسط تمامی ائمه (ع) قرائت می‌شده است.
حجت‌الاسلام صدرایی خویی با بیان این مطلب که ماه شعبان دارای فضایل بسیار است، افزود: قرائت مناجات شعبانیه در میان اعمال این ماه، از فضیلتی انحصاری برخوردار است چرا که با ایجاد فضاهای معرفتی و برخورداری از توشه‌های علمی برکات بسیاری را نصیب مخاطب می کند.
محقق و پژوهشگر حوزوی با بیان این مطلب که خداشناسی اصلی‌ترین تخصص اهل بیت (ع) بوده است، تصریح کرد: ائمه معصوم (ع) با راز و نیاز در مناجات شعبانیه، اخباری را از فضاهای قدسی، صفات خداوند و سنت‌های الهی بیان کرده‌اند. همین امر به مناجات شعبانیه مرتبه‌ای خاص بخشیده که در مقایسه با دیگر روایات و ادعیه انحصاری است.
وی با اشاره به مخاطب‌شناسی خاص ائمه معصوم (ع) در طرح سخنان عنوان کرد: این مهم باعث شده که آنها در احادیث متناسب با شأن و نظر مخاطب، سخن خود را تنزل داده یا حتی حقایق را بیان نکنند. در حالی که در مناجات شعبانیه فرازهایی فاخر از شناخت دین مطرح شده که در هیچ‌یک از احادیث دیده نمی‌شود.
حجت‌الاسلام صدرایی خویی ادامه داد: این ویژگی می تواند پاسخگوی نیاز نسل جوان به ویژه آنها که در پی رهیافت‌های عقیدتی از جهان معنوی و عوالم ماورا هستند، باشد. چراکه در این مناجات اهل بیت (ع) گزارشی مبسوط، منسجم و متناسب با فهم انسان فضاهای قدسی ارائه کرده اند.
وی تبیین علو مقام پروردگار در جهان آفرینش را مهمترین بحث مطرح‌شده در این مناجات معرفی کرد و افزود: متأسفانه پرورش انسان در عالم ماده باعث شده که برداشت ها و دریافت‌های سطحی و محدودی از مقام ربوبی داشته باشد و علم و قدرت لایزال او را با علم و قدرت ناچیز خود مقایسه کند!
حجت‌الاسلام صدرایی خویی تصریح کرد: اما در این مناجات اهل بیت (ع) توحید و صفات الهی را در بالاترین حد ممکن و در مقابل آن مراتب ضعف بشری را تصویر کرده‌اند. آنها به عنوان برترین انسان‌ها در این مناجات ضعف خود را در برابر عظمت الهی بیان کرده‌اند و این یعنی که عظمت خداوند در جهان آفرینش به اندازه‌ای است که دارایی ائمه (ع) در برابر آن هیچ تلقی می‌شود چه برسد به مرتبه و درجه ما انسان‌های عادی.
عضو انجمن حدیث حوزه علمیه قم درباره اصلی‌ترین آموزه‌های مناجات شعبانیه بیان کرد: یکی از این آموزه‌ها تشریح ضعف و حقارت انسان در برابر عظمت بی مثال خداوند است تا آنسان بتواند رفتار خود را متناسب با جهان آفرینش تنظیم کرده و از آن تفسیر بهتری داشت. در حقیقت مناجات شعبانیه می‌کوشد با لسان دعا بهترین رهیافت های توحیدی و معرفتی را نصیب مخاطب خود کند.
وی گفت: هر فراز این دعا با بالاترین یافته‌های عارفان و فلاسفه برابری می کند، چراکه در این مناجات تفکر و عشق به طور توأمان تصویر شده و راز و نیاز ائمه (ع) با معشوق خود در برابر دیدگان ما می‌گذارد. علاوه بر این از نظر کاربرد واژگان و انسجام ادبی نیز، این مناجات در بالاترین سطوح قرار دارد.
حجت‌الاسلام صدرایی خویی درباره زمان سفارش شده برای قرائت این مناجات عنوان کرد: البته فضیلت ارجح آن در ماه شعبان است که حتی ضرورت دارد در کرسی‌های معرفت‌شناسی آموزه‌های آن تبیین شود، اما این بدان معنی نیست که در دیگر ایام نمی توان این کتاب معرفت را دوره کرد.
وی تأکید کرد: انسان همواره نیازمند دریافت‌های اعتقادی از دین است و این مناجات بهترین منابع برای تحقق این مهم به شمار می‌رود، به عنوان ابزاری متعالی که اندیشه‌های صحیح همراه با دریافت های صحیح را به نسل جوان ارائه می‌کند.
حجت‌الاسلام صدرایی خویی درباره برکات این مناجات ابراز کرد: سؤال از آفرینش برای همه انسان‌ها مطرح است. با مطالعه عمیق و آگاهانه مناجات شعبانیه می توان به بسیاری از این سؤالات پاسخ دقیق علمی و برهانی داد، چرا که بنابر نظر شیعه و سنی، ائمه (ع) در جایگاه بالای معرفتی قرار داشته‌اند و زمانی که آنها گزارش اعتقادی از عالم بالا و صفات الهی می دهند باید گزارش آنها به عنوان بزرگترین دستاوردهای علمی مورد توجه قرار بگیرد.
وی با بیان این مطلب که می‌توان حتی روزانه با قرائت همراه با معرفت یک سطر از این مناجات با دستگاه معرفتی اهل بیت و چگونگی عشق‌ورزیدن آنها به خداوند آگاه شد، تصریح کرد: این مناجات با مضامین عالی زمانی از سوی ائمه (ع) بیان شده که آنها طاقت فرساترین مشکلات را تجربه می کرده اند، از این رو می تواند الگویی باشد برای بشر سردرگم امروزی که سوالات فکری و اعتقادی بسیاری را در ذهن دارد.
حجت‌الاسلام صدرایی خویی با بیا ن این مطلب که نباید به این مناجات تنها با دیده دعا نگریست، ابراز کرد: این مناجات محصولی متعالی برای پاسخگویی به نیازهای فکری بشر است. متن معرفت‌شناسانه و محصول اندیشه و نگاه خاص انسان های آگاه از ملکوت است. روزنه ای است که جایگزین ندارد چراکه دیگر رهیافت ها از سوی انسانی های مطرح شده که تنها از عامل مادی اطلاع دارند نه از عالم ملکوت.
وی مناجات شعبانیه را محصول تفکر ائمه (ع) برای بشریت نه فقط شیعه دانست و بیان کرد: اگرچه شیعه کاشف اندیشه ائمه (ع) است اما این کشف بهره مندی را منحصر به او نمی کند بلکه افکار متعالی برای همگان قابلیت استفاده دارد. می توان با واژه به واژه این مناجات ورزش فکری انجام داد و اندیشه اهل بیت (ع) را کشف کرد نه فقط با قرائت صرف بلکه با تدبر و تفکر!
حجت الاسلام صدرایی خویی تبیین آموزه های مناجات شعبانیه را برطرف کننده خلاء های فکری نسل جوان داسنت و خاطرنشان کرد: ما باید محصولات فکری مطمئن را در اختیار نسل جوان قرار دهیم در کنار این عرضه، تدارک ترجمه، خط و چاپ مطلوب هم می تواند در قرائت همراه با تدبر مناجات شعبانیه موثر باشد.
پایان پیام/
نظر شما