به گزارش خبرنگار شبستان از گیلان، روز پنجشنبه(31 خرداد) سال 1369، ساعت 30 دقیقه و 13 ثانیه بامداد در ناحیه رودبار، منجیل و لوشان در بخش باختری البرز استان گیلان زلزله ای به بزرگی 7٫3 تا 7٫7 در مقیاس ریشتر رخ داد که موجب کشته شدن نزدیک به 35 هزارنفر، مجروح شدن 60 هزار نفر و بی خانمانی بیش از500 هزار نفر شد.
چند ساعت پس از وقوع زمین لرزه اصلی چندین پس لرزه در مواردی با بزرگی بیش از پنج ریشتر اتفاق افتاد به طوری که تا 9 روز پس از وقوع زلزله 17 پس لرزه بیش از چهار ریشتر و 35 مورد تا چهار ماه پس از آن با بزرگی بیش از چهار ریشتر ثبت و گزارش شد.
این وقعه در حالی رخ داد که بسیاری از جوانان گیلانی در منازل خود در حال تماشای مسابقات فوتبال جام جهانی 1990 ایتالیا بودند. زمین به یک باره لرزید و موجب یتیم شدن بسیاری از کودکان و بی خانمان شدن بسیاری از زنان شد و نه تنها گیلان بلکه سراسر کشور را تحت تاثیر قرار داد.
این زلزله شهرهای رودبار، منجیل، لوشان و 700 روستای اطراف را به نابودی کشاند و به 300 روستای دیگر خسارت عمده وارد کرد که خسارت حاصله از این زمین‌لرزه 200 میلیارد دلار برآورد شد. کانون ژرفی زمین‌لرزه حدود 19 کیلومتری از سطح زمین بود و براثر آن یکصد هزار خانه خشتی و گلی با خاک یکسان یا متحمل خسارات عمده شدند و بیش از 35 هزار کشته، آنرا در لیست مرگبارترین 10 زلزله جهان در صدسال گذشته قرار می‌دهد.
این زلزله پیچیده ترین و پرخسارت ترین زلزله تاریخ معاصر ایران است که علاوه بر تخریب کامل سه شهر ایران بسیاری از تاسیسات و شریان های حیاتی نظیر نیروگاه سد، پل و تونل‌ها را تحت تاثیر خود قرار داد. نامقاوم بودن ساخت و ساز در این منطقه و کاهگلی بودن بسیاری از منازل، کوهستانی بودن منطقه و بسیاری از عوامل دیگر باعث شد تا تلفات وسیع جانی و خسارت های گسترده مالی در این زلزله رخ دهد.
در این حادثه 4 روستا در منطقه «اشکور» رودسر بر اثر ریزش کوه ارتفاعات کلیشم عمارلو و شکاف عمیق در دل خاک دفن شدند.
این زمین‌لرزه به لحاظ وسعت و شدت از زلزله‌های بی‌سابقه‌ای بود که مناطق وسیعی از استان های تهران، گیلان، آذربایجان شرقی، مرکزی، زنجان، همدان، مازندران، سمنان و شهرهایی از قبیل لاهیجان، رودسر، لنگرود، آستانه اشرفیه، تنکابن، سراب، اردبیل، مشکین‌شهر، کرج و شهرک‌های اطراف بروجرد محور قزوین-رشت و روستاهای رودبار الموت طالقان، فیروزکوه مهدی‌شهر، شهمیرزاد، زیراب، بوئین زهرا و دهها شهر و روستای دیگر را به لرزه درآورد. وقوع این زمین‌لرزه در تهران نیز باعث وحشت زیاد مردم شد و بسیاری را از خواب بیدار کرد لیکن آثاری از ریزش منازل یا تلفات انسانی مشاهده نشد.
در استان گیلان شهرهای رشت، رودبار، آستانه اشرفیه، لاهیجان، منجیل، لوشان و صومعه‌سرا در جریان زمین لرزه بیشترین خسارات را دیدند.
زلزله رودبار، نقطه عطفی در نظام مهندسی کشور
زلزله رودبار بی تردید تاثیرگذارترین زلزله در زمینه ساخت و ساز اصولی و مقاوم سازی در برابر زلزله و حوادث طبیعی بود و نقطه عطفی در مطالعات زلزله شناسی و مهندسی زلزله در ایران شد، به‌طوریکه مطالعه آن زمین‌لرزه بخشی از سرفصل‌های دروس زلزله‌شناسی مهندسی و همچنین پهنه‌بندی خطر زلزله را به خود اختصاص داده و هر ساله دانشجویانی برای بازدید از پهنه رومرکز مهلرزه‌ای زلزله منجیل و درس‌هایی که باید از این زلزله آموخت به منطقه منجیل و رودبار می‌روند.
دکتر علی بیت‌الهی، مدیر وقت بخش زلزله مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن با یادآوری مصائب فاجعه‌بار زلزله 31 خرداد منجیل و رودبار در مصاحبه‌ای گفت: این زلزله چنان تاثیرگذار بود که می‌توان گفت بعد از آن رویداد بود که ستاد مدیریت بحران وزارت کشور شکل گرفت، سازمان نظام مهندسی تأسیس شد، آیین‌نامه‌های ساخت و ساز مقاوم در کشور تدوین شد و مراکز پژوهشی مرتبط با زلزله بسط و توسعه یافتند.
از دیگر دستاوردهای مهم این واقعه برای جامعه علمی و فنی کشور می‌توان به تشکیل نخستین مراکز تحقیقاتی و پژوهشی مرتبط با زلزله، تدوین آئین‌نامه‌ها و مقررات ملی ساختمان و استانداردها اشاره نمود.
رخداد زمین‌لرزه منجیل-رودبار همچنین سبب شد که با کمک بانک جهانی شبکهٔ شتاب‌نگاری مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن تجهیز و توسعه یابد.
پایان پیام/
نظر شما