به گز ارش خبرنگار شبستان، نخستین روز از همایش درباره علم دینی، عصر دوشنبه، 8 خردادماه، در تالار ابن خلدون دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
در این همایش دکتر رضا داوری اردکانی، رییس فرهنگستان علوم، به ارائه سخنرانی با موضوع (مسئله ما با فلسفه یونانی)، پرداخت.
وی گفت: زمان، زمان مسئله است و از این جهت جای خوشبختی است. مسئله من همواره این بوده است که ابن‌سینا و فارابی چگونه فیلسوف شدند، یعنی چه پرسشی داشتند که دنبال فلسفه رفتند؟
دکتر داوری اردکانی با طرح این پرسش که چه سروکاری با فلسفه داریم و چرا فلسفه را فلسفه اسلامی می خوانیم، گفت: ما فلسفه یونانی را احیا کردیم و فلسفه یونان در عالم اسلام و ایران مورد توجه قرار گرفت و بعد به جاهایی چون هند، اندونزی و مالزی نفوذ کرد.
وی همچنین با طرح این پرسش که آیا گسترش فلسفه توسط ایرانیان امری اتفاقی است، گفت: فلسفه یونان بعد از اینکه مورد توجه قرار گرفت به اروپا برگشت و دلیل آن این است که کلیسا نیاز به فلسفه داشت و مسیحیت اروپایی نیز برای قوام خود به فلسفه نیاز داشت.
رییس فرهنگستان علوم افزود: برخی شرق شناسان معتقدند ایرانیان امانت داری کردند و فلسفه را به اروپا پس دادند، این نظر آشکارا نادرست است! کسی که می خواهد فلسفه را نگاهداری کند، ابن سینا نمی شود.
دکتر داوری اردکانی تصریح کرد: نظر دیگر این است که علت رجوع به فلسفه یونان برخی ملاحظات سیاسی بود که ایرانیان آنچه را که با دین نزدیک بود قبول کردند و آنچه را که به این مقوله نزدیک نبود را نیز رها کردند؛ اگر چنین بود فیلسوفان ما نباید ارسطو را انتخاب می کردند.
وی با نقد «توهم توطئه» گفت: «توهم توطئه» حرف بی‌پایه‌ای است، عالمان ممکن است خطا کنند اما به قصدی غیر از علم حرف نمی زنند و عالم قادر نیست بنا به مصلحتی در علم دخالت کند و اهل علم، علم را وسیله مقاصد پایین تر از علم محسوب نمی کنند.
دکتر داوری اردکانی گفت: مصلحت در زندگی افراد مهم است و افراد در برخی اوقات بخاطر معاش برخی از مصلحت ها را انجام دهند اما مصلحت حقیقت را نمی شود تابع عادی معیشت دانست.
این پژوهشگر ادامه داد: من چگونه بگویم ابن سینا و فارابی فلسفه خود را تغییر داده اند که مطابق فهم و زمانه شود و مقبولیت پیدا کند. اگر ابن سینا در طلب عافیت بود چرا باید از دست محمود غزنوی گریزان می شد و اگر نظر کسی نادرست است ضرورتا خائن نیست.
وی افزود: ایرانیان فلسفه را با پرسش فرا گرفتند تا پاسخ سؤالات خود را بیابند و این تلقی که فیلسوفان مسلمان فلسفه ارسطو را گرفتند و وحی و خلقت را به آن الصاق کردند، تلقی شرق شناسانه و مکانیکی است. نمی شود هر چیزی را از هر جا گرفت، تاریخ یونان غیر از تاریخ اسلام است.
دکتر داوری اردکانی گفت: کانت را چه قبول داشته و یا نداشته باشیم، معلم بزرگ غرب است و کانت در سراسر وجود غرب جریان دارد و دنیای غرب، دنیای او است.
وی با تاکید بر اینکه فلسفه خود نگهبان خود است، ادامه داد: در هر دوره عده ای با فلسفه و ابن سینا مخالفت کرده اند، در مجموع چه چیز در دنیا مورد مخالفت قرار نگرفته است، اما فلسفه ماند. تفکر خود نگهبان خود است و ظهور می کند.
دکتر داوری اردکانی ادامه داد: عالم علم، عالم سوداگری و معامله‌گری نیست! وقتی متفکر شدید، از عالم سود و معامله خارج می‌شوید و زبانتان زبان علم می شود.
پایان پیام/
نظر شما