به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از العربی الجدید، نمایشگاه«مساجد در قطر بین دیروز و امروز» تصویری از معماری و نقش اجتماعی و تاریخی مساجد مانند مسجد القبیب در دوحه متعلق به اواخر قرن 19 را نشان می دهد.
این نمایشگاه که روز پنجشنبه یکم تیر در موزه هنر اسلامی دوحه افتتاح شد، شامل عکس و ماکت از مساجد بازسازی شده توسط موزه‌های قطر برای احیای هویت معماری قدیمی و برجسته کردن آن است.
این مساجد سال‌های طولانی به دلیل مهاجرت قطری‌ها به مراکز شهری با مساجد مدرن متروک ماندند. زیرا رشد شهرها و حضور فناوری‌های جدید و تاثیر معماری خارج از قطر منجر به از بین رفتن شکل سنتی معماری مساجد از دهه هفتاد به بعد شد.
مقایسه مساجد مدرن کتارا، شهر آموزش و محمد بن عبدالوهاب و مساجد سنتی که در این نمایشگاه به هم می رسند، تغییرات اساسی در تکنیکهای معماری مدرن را نشان می دهد. هرچند این معماری از روح فرهنگی محلی و اسلامی در شکل مهندسی و خط عربی الهام گرفته است.
مسجد جامع ایالتی (مسجد محمد بن عبدالوهاب) که سال 2011 میلادی افتتاح شد، ظرفیت ده‌ها هزار نمازگزار را دارد. این مسجد نسخه مدرن مسجد القبیب است که سال 1878 ساخته شد. با این تفاوت که از نظر اندازه بزرگ‌تر و از نظر مساحت وسیع‌تر است که تنها ویژگی هردو گنبدهای متعدد است.
مساجد قدیمی از مصالح موجود در محیط محلی مانند شن ، گچ(سنگ آهک)، ملات آهک، گل و شاخه‌های خرما ساخته شدند.
ساخت محراب‌ها و برج‌های گنبدی نیاز به مهارت زیادی نداشت، به همین دلیل ساخت و تعمیرآن آسان بود. همه مساجدی که در نمایشگاه به نمایش گذاشته شده است، گلدسته ندارند. زیرا برخی از آنها به اندازه یک اتاق بزرگ بودند که گنجایش آن ده‌ها نمازگزار است و با توجه به شرایط آب و هوایی داری حیاط برای نماز بود.
اما دیوارهای مسجد و صحن‌ها به دلیل سازگاری با آب و هوای خشن کویری مقاوم بودند. از نظر اجتماعی نیز مسجد سنتی نقش خود را به نحو احسن ایفا کرد، زیرا مکانی است که مردان روستا در آن نماز اقامه می کنند و بیشتر زنان در منازل نماز می خوانند. همچنین مسجد مرکزی برای بحث و گفتگو درباره مسایلی است که بر زندگی جامعه تاثیر می گذارد، همچنین مسجد به عنوان یک مدرسه دینی است.
این مساجد به دلیل کاهش تعداد نمازگزاران به طور کامل متروک شدند و موزه‌های قطر به بازسازی و حفظ این مساجد اقدام کردند.
سالم المری، معاون مدیر موزه هنرهای اسلامی در آموزش و آگاهی جامعه دراین باره می گوید: برخی از مساجد بازسازی شده شاهد بازگشت مردم برای اقامه نماز در این مکان‌ها هستند.
همچنین بقایای قدیمی‌ترین مسجد تاریخی ناپدیدشده در مرواب (شمال غربی قطر) کشف شدند. این مسجد در دوره عباسیان (قرن نهم میلادی/200 هجری) با طراحی بسیار ساده ساخته شده است که شامل یک اتاق و محراب است.
این مسجد در حفاری‌هایی که در دهه 1950 آغاز شد و آخرین آن در سال 2009 بود، کشف شد. مطالعه سفال‌های کشف شده در این مکان نشان می دهد که منطقه مرواب به فعالیت تجاری اشتغال داشته و محل زندگی جامعه‌ای پرجنب وجوش با اقتصادی که ترکیبی ازماهیگیری و دامپروری بود، است.
در این نمایشگاه همچنین داخل یک صندوق شیشه ای قرآن قطر که سال 2010 چاپ شده است، به نمایش گذاشته شد. این قرآن که برای کتابت آن مسابقه بین المللی برگزار شد و «عبیده البنکی» خوشنویس سوری در آن برنده است. کتابت این قرآن سه سال به طول انجامید.
نظر شما