به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در همایش بین المللی «نظریه و نظام فقهی» در کشور عمان، نظریه فقهی را متضمن دو عنصر تجمیع مفاهیم مرتبط به گزاره های فقهی و ایجاد همزایی و زایش میان آنها دانست و گفت: فقه که می خواهد حکم "مفاهیم مسائل اجتماعی" را ارایه کند، باید هویت مسائل اجتماعی معاصر را بشناسد.
وی ادامه داد: این شناخت هنگامی میسور است که فقیه این مفاهیم را به صورت جداگانه فهم نکند، زیرا مسائل اجتماعی جدا از هم شکل نمی گیرند و در شکل گیری در هم اثرمی گذارند، به تعبیری "تبادل اعطاء هویت" دارند، از این رو باید از نظریه که مفاهیم را به صورت منطقی کنار هم می گذارد، استفاده کرد.
وی ادامه داد: بر این اساس، نظریه فقهی فراهم آوردن زمینه برای ایجاد حالت مواجهه سازی بین مفاهیم مسائل اجتماعی است تا مفهوم یک مساله اجتماعی به صورت مستقل از مفهوم مسائل دیگر فهم نشود.
رئیس پژوهشگاه مطالعات تقریبی خاطرنشان کرد: فقهی که از نظریه پردازی به دور باشد، چون مفاهیم را به صورت جمعی نمی بیند، در ارتباطات و روابط اجتماعی ورود، نفوذ نمی کند و ماهیت های این مفاهیم را کشف کند و چون ماهیت آنها را کشف نمی کند، حکم آنها را به صورت دقیق ارایه نمی کند.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی همچنین گفت: نظریه فقهی حالت ارتباطی بین احکام شرعی نیز ایجاد می کند.
وی ادامه داد: احکام شرعی به دو صورت قابل لحاظ شدن هستند یکی اینکه آنها را جداگانه و دیگری منظومه ای مطالعه و ملحوظ کنیم. اگر نظریه فقهی شکل گیرد مجموعه احکام به صورت مجموعه ای و منظومه ای با ارتباطات موجود فی مابین اجزای هر مجموعه، کشف می شوند و خود این می تواند خاستگاهی برای ظهور و بروز دیدگاه های جدیدی نسبت به مراودات و نگاه های شارع باشد و تحول ایجاد کند.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی به سومین اهمیت نظریه پردازی فقهی پرداخت و بیان داشت: نظریه فقهی قادر است بسیاری از مفاهیم عظیم اسلامی را از زندان های تاریخ بیرون کشیده و میان آنها و مفاهیم رایج ( که دراختیارند و فعال شده اند) زایش ایجاد می کند و این خود یک تحول بزرگ را در مطالعه دین، فقه و فعالیت فقهی ایجاد خواهد کرد.
رئیس شورای تقریب حوزه علمیه قم ادامه داد: بسیاری از مفاهیم در دل تاریخ دفن و محبوس شده اند که یا ما آنها را اصلا نمی شناسیم و یا اگر هم بروز نیم‌بندی دارند از کنار آنها به سادگی عبور می‌کنیم و گویا برای آنها فایده و ارزشی قایل نیستیم و یا حتی اگر بخواهیم به آنها نقشی دهیم ادبیات کنونی در اختیار ما چنان نارسا بوده که نمی تواند فضا و زاویه های دید و شیوه ای را برای استفاده از آن مفاهیم فراهم آورد.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی خاطرنشان کرد: اگر نظریه فقهی شکل بگیرد به سراغ این مفاهیم می رود آن مفاهیم را از عزلت و محبوس بودن خارج و فعال می کند.
استاد برجسته فقه حوزه علمیه قم به عنوان نمونه گفت: دو واژه به نام «خیر» و «زیبایی» داریم که در مصادر شریعت، قران و حدیث به وفور به آنها توجه شده است ولی در فقه به آنها توجه نشده است.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی افزود: این تنها نظریه فقهی است که این مفاهیم گم شده و دفن شده را می تواند فعال کند؛ یعنی ما باید نظریه فقهی خیر و نظریه فقهی زیبایی داشته باشیم.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با اشاره به چهارمین اهمیت نظریه فقهی، اظهار داشت: نظریه فقهی یک حالت ارتباطی را بین مفاهیم اسلامی و مفاهیم معاصر ایجاد می کند در واقع نظریه فقهی یک کانون فعال است که در آن به صورت علمی و دقیق اندیشه "اصالت و معاصرت" می تواند ظهور دقیق و علمی پیدا کند و اگر ما نظریه فقهی نداشته باشیم این اندیشه به صورت دقیق؛ کامل و پاسخگو امکان بروز و ظهور ندارد.
وی تصریح کرد: اگر نظریه فقهی نباشد چه بسا ما به صورت ذوقی و یا کورکورانه میان اصالت و معاصرت جمع کنیم و چنین چیزی فقه و روش اصیل آن را از بین می برد.
همایش بین المللی نظریه و نظام فقهی از روز شنبه هفته جاری در کشور عمان آغاز و تا روز سه شنبه ادامه دارد، در این همایش بین المللی، هفت وزیر از کشورهای اسلامی، مفتی ها و شخصیت های برجسته علمی جهان اسلام حضور دارند.
در مراسم افتتاحیه این همایش بین المللی علاوه بر حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمد مبلغی، شیخ خلیلی مفتی عمان ، دکتر علی جمعه مفتی مصر و وهبه زحیلی از علمای سوریه سخنرانی کردند.
به گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، بیش از 60 مقاله در این کنفرانس ارایه خواهد شد و کمیسیون های تخصصی آن نیز به مدت چهار روز با حضور نخبگان و اندیشمندان جهان اسلام ادامه دارد.
گفتنی است، در این کنفرانس، تنی چند از وزاری کشورهای اسلامی نیز شرکت کرده اند.
پایان پیام/
نظر شما