نفوس «ابیانه» به شماره افتاده است

به گزارش خبرنگار شبستان، نبض روستای تاریخی ابیانه با مردمش می تپد، سرخی خانه های گاه کلی که با گوشت و خون و پوست این مردم پیوند خورده، در هرم آفتاب نیمه کویری می درخشد و در چشم هر بیننده ای شوق بر می انگیزد.

در همان لحظه اول که وارد دامنه کوه کرکس در 70 کیلومتری کاشان می شوی، نگاهت با نگاه زنان و مردانی گره می خورد که با لباس های محلی مسافران را دید می زنند.

زنان روسری های بلند بته و جقه دار، بالاپوش بلند و شلیته کوتاه پلیسه دار با جوراب های بلند بر تن دارند و مردان پیراهن های چاک دار، که روی شلوارهای پاچه گشاد افتاده است، مردان مسن کلاه نمدی نیز بر سر دارند.

اهالی روستا مردمی بسیار خونگرم و مذهبی اند که روی سکوی خانه هایشان نشسته اند و با رویی گشاده از گردشگران نوروزی استقبال می کنند اما همین که دوربین به سمت آنها نشانه می رود، زنان با حالتی اعتراض آمیز به داخل خانه ها می روند.

صنایع دستی از دیگر جاذبه های این روستاست، زیور آلات، عروسک ها و لباس های محلی در اندازه های مختلف مشتریان پروپا قرصی میان بانوان گردشگر دارد. مخاطب، هم با دیدن این همه زیبایی شگفت زده می شود و هم از قیمت سرسام آور آنها. قیمت هر لباس کرایه ای برای یک عکس یادگاری، 3 هزار تومان است، عروسک های پلاستیکی که لباس های محلی بر تن دارند، 15 هزار تومان، روسری های بته و جقه 12 هزار تومان، پیراهن های محلی از 60 هزار تومان گرفته تا 150 هزارتومان.

قیمت هر وعده غذا برای مشتری سر به فلک می کشد، ساده ترین غذایی که می شود از مغازه ها تهیه کرد، املت است که حاوی دو تخم مرغ و مقداری رب گوجه فرنگی است اما هزینه همین غذای ساده هم بالغ بر 2500 تومان می شود. اینجا روستای فرصت ها برای افراد سوجوست، چراکه همه این درآمدها به جیب مردم روستا نمی رود. از قیافه اغلب کسانی که فروشنده اند مشخص است که یا شهری اند یا مردمی که زمانی بومی اینجا بوده، حالا به شهر رفته اند و تنها در ایامی که پای گردشگران به اینجا باز می شود، سر و کله شان پیدا می شود.

صحن زیبای امام زادگان روستای ابیانه در ایام محرم

در ادامه راه پیرمردی که با شلوار بومی روبروی خانه اش مشغول تکه تکه کردن چوب های الوار است با گرمی از ما استقبال می کند. صحبت هایمان که گل می اندازد، می گوید: از وقتی که اینجا به یک مکان تفریحی تبدیل شده، مردم روستا از آب لوله کشی رایگان استفاده می کنند. مبلغی هم که برای برق و تلفن در نظر گرفته می شود، تقریبا ناچیز است، اما مشکل اینجا مهاجرت جوانان به شهر است.

پیرمرد دیگری که با طمانینه خاصی روی سکوی خانه اش حمام آفتاب می گیرد، می گوید: «از وقتی پای گردشگران به این روستا باز شده، زندگی روزانه آنها نیز مختل شده است. گردشگرانی که به این روستا می آیند، برای افروختن آتش چوپ درختان را می شکنند، میوه ها را می چینند و صدمات زیادی به باغات وارد می کنند، زمانیکه آنها می روند ما می مانیم با باغ هایی درهم شکسته و بی بر.»

این حرفها از روی خست نیست، چراکه با شکستن این درختان همه داشته های مردم روستا را به غارت می برند، اگر کسی با باغداران روستایی دمخور نباشد و ریز و بم زندگی و دغدغه های آنها را نداند، ممکن است پی به این مسئله نبرد. از نگاه شهرنشینان این درخت بیشتر از چند هزار تومان نمی ارزد اما برای یک روستایی، درخت یکی از پایه های اقتصادی زندگی محسوب می شود.

محرم در روستای ابیانه

 پیرمرد می گوید وقتی حاصل سالها کار افراد بومی هر ساله اینگونه از بین می رود، همه جوانان روستا برای کار به شهرها می روند. این موضوع موجب شده، جمعیت هزار نفری این روستا به کمترین حد خود در چند سال اخیر رسیده است و 40 خانوار بیشتر اینجا باقی نمانده اند که آنها نیز عمدتا افراد مسن هستند.

نکته جالب این که با هر کسی که راه طولانی رسیدن به ابیانه را در تعطیلات نوروز بر خود هموار کرده و از اقصی نقاط ایران به اینجا آمده هم کلام شوی، پی می بری پایداری جاذبه های گردشگری این روستا را بدون حضور مردم بومی محال می دانند.

ابیانه با این خانه های اخرایی و مردمانی با چهره آفتاب خورده و تن پوشهای رنگارنگ، بسان یک موزه مردم شناسی منحصر به فرد است. موزه ای بیرون از حصار دیگر موزه ها، موزه ای که زندگی در آن جریان دارد.

این مجموعۀ تاریخی آن هنگام محکوم به نابودی و خرابی است که از حیات پیرامون خود بریده و متروک شود.

با توجه به اینکه در سال‌های اخیر بعلت مهاجرت‌های بی رویه روستاییان به شهر و روی آوردن آنها به شغل‌های کاذب جهت کسب درآمد که ناشی از عدم توجه به اقتصاد کشاورزی و مسائل رفاه عمومی روستاییان می‌باشد، شاهد تحلیل رفتن روستاها و برنامه ریزی و ارائه طرح‌ها و روش‌های علمی جهت حفظ ،احیاء و پویایی روستاهای کشور و تثبیت جمعیت آنها و بالا بردن کارایی روستاها در جهت نیل به اقتصادی بهتر و مطمئنتر ضروری و امری حیاتی است.

روستای ابیانه علاوه بر دارا بودن تمامی خصائص روستاهای ایران،بعنوان یک روستای تاریخی و فرهنگی دارای اهمیت ملی و بین المللی است، قدمت 1500 ساله روستا و نیز بافت و شکل معماری و نیز فرهنگ مردم این روستا باعث اهمیت فوق‌العاده آن شده است بطوری که تنها روستای به ثبت رسیده ایران در سازمان فرهنگی یونسکو ابیانه می‌باشد.

گزارش از علی هادیلو