به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، دکتر حسین کلباسی، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی ظهر روز گذشته در مراسم رونمایی از نظریه ابتناء حجت‌الاسلام علی اکبر رشاد با اشاره به اینکه واژه "نظریه" با واژه قرآنی "نظر" قرابت معنایی عمیقی دارد، گفت: سؤال و پرسشی در ذهن شکل می‌گیرد که نظریه چیست و در کجا و با چه شرایطی پدید می‌آید و چه تفاوت‌هایی با سایر تراوشات فکری دیگر افراد دارد.
استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی با طرح سؤالی دیگر که آیا علم محصول نظریه است یا نظریه محصول علم، اشاره کرد: نظریه در خلاء و برهوت پدید نمی‌آید و اگر صورت انفعالی صرف داشته باشد و یا در وضعیت ایده‌آلی ایجاد شود خلاف عقل است.
وی افزود: هر جامعه برای قوام، تداوم و تحقق اهداف خویش نیازمند تولید نظریه است و ملاحظه‌های تاریخی نشان می‌دهد که میان نظر و عمل شکافی وجود نداشته و حتی این دو لازم و ملزوم یکدیگرند برای مثال حکمت عملی، فرزانگی و بصیرت نیز نظر صرف نیست بلکه به همراه عمل است.
دکتر کلباسی با همدلی نسبت به رنج و کوششی که نظریه‌پرداز برای ارائه یک نظریه می کشد، فارغ از اینکه نتیجه‌اش مقبول تام همگان باشد یا نه، افزود: از مخترعان مبدع احکام حقیقی و اعتباری می توان مرحوم علامه طباطبایی را نام برد که با نظریه ابتناء ارتباط موضوعی نزدیکی دارد.
سردبیر نشریه تاریخ فلسفه، نقد خویش از نظریه ابتنا را این‌گونه ادامه داد: احکام اعتباری مربوط و وابسته به احکام حقیقی است، حرمت و وجوه از احکام حقیقی و ذات و منشأ اشیاء است، در حالی که در تقریر دستگاه معرفت‌شناسی دینی این نظریه به حد کفایت پرداخته نشده است.
وی با اشاره به اینکه پاسخگویی مستدل نه اغنایی حجت‌الاسلام رشاد به اشکالات مطرح شده به نظریه ابتناء یکی از امتیازات مثبت آن است، عنوان کرد: ذائقه اصولی ایشان که در نظریه ابتناء نیز سایه افکنده است در عین اینکه عیب نیست، جای ستایش و تقدیر نیز دارد.
گفتنی است، نظریه ابتناء حجت الاسلام رشاد که 19 دی با حضور دکتر داوری اردکانی رونمایی شد دارای چهار اصل با عناوین فرآیندمندی تکون معرفت و برآیندوارگی معرفت دینی، دوگونگی سازوکارهای دخیل، پیام‌وارگی دین و شمول آن بر اضلاع و مبادی خمسه دخیل در فهم دین و برساختگی کشف کاربرد صائب و جامع دین است.
پایان پیام/
نظر شما