به گزارش شبستان: هشتمین برنامه از سلسله نشست های «سومین جشنواره ملی مطالعات قرآنی دانشجویان کشور» با عنوان «شاخص های عرفان ناب شیعی»، صبح امروز چهارشنبه 10 اسفندماه، در سالن همایش های خبرگزاری ایکنا برگزار شد.
استاد دانشگاه اهل بیت(ع) در این نشست اظهار کرد: هیچ‌کس به تنهایی و با اعتماد و اتکای به خود نمی تواند وارد قرآن شده و جوهر معرفت و حقیقت را به تنهایی بگیرد؛ بلکه راه غواصی در معارف قرآن از طریق اهل بیت(ع) میسر می شود و امام علی(ع) در این باره فرموده اند: «ذلک القرآن فاستنطقوه و لن‌ینطق ولکن اخبرکم عنه؛ این قرآن است، پس او را به سخن آورید که هرگز سخن نگوید، اما این منم که قرآن را به سخن درمی آورم و از آن آگاهتان می سازم».
منصوری لاریجانی در ادامه با اشاره به دو حدیث دیگر از امام علی(ع)، تصریح کرد: امام(ع) در جایی از ظاهر زیبا و باطن عمیق قرآن سخن گفته :«إن القرآن ظاهره انیق و باطنه عمیق؛ به‌راستی که قرآن ظاهرش زیبا و نیکو و باطن آن عمیق است» و در جای دیگر در نهج‌البلاغه تصریح کرده که درک بواطن، حقایق و لطایف قرآن، بدون اهل بیت(ع) ممکن نیست: «انزلوا هم الی احسن المنازل القرآن...؛ با اهل بیت(ع) در منازل قرآن فرود آیید».
سیر و سفر در دریای قرآن، شرط ورود به سلوک حقیقی و عرفان ناب
وی در ادامه سیر و سفر در دریای قرآن را شرط ورود به سلوک حقیقی و عرفان ناب دانست و بیان کرد: انسان نباید در ساحل بنشیند، بلکه برای درک و فهم روح قرآن خود را به اعماق این دریا درافکند تا به قول مولانا با ارواح انبیاء و اولیاء که همچون ماهیان دریای قرآنند، درآمیزد: روح قرآن است جان انبیا/ماهیان بحر پاک کبریا/چون تو در قرآن حق بگریختی/با روان انبیا آمیختی.
منصوری لاریجانی در ادامه زهد و پاک شدن از دنیا و تعلقات نفسانی را یکی از شاخصه های عمده عرفان شیعی خواند و اظهار کرد: امام صادق(ع) می فرمایند: «حرام علی قلوبکم ان تعرف حلاوة الایمان حتی تزهد فی الدنیا؛ بر دل های شما چشیدن حلاوت ایمان حرام است، مگر آن‌که از دنیا پاک شود».
وی در تکمیل این مطلب به سخنی از امام علی(ع) در نهج‌البلاغه اشاره و تصریح کرد: امام(ع) می فرمایند: «ای دنیا! از من دور شو! به خدا قسم من در مقابل تو ذلیل نمی شوم تا مرا ذلیل کنی! و از و فرمان نمی برم تا تو مرا به این طرف و آن طرف بکشانی! به خدا قسم، نفس خود را چنان زنجیرکش می کنم که وقتی به قرص نانی دست یافتم، نفسم شاد و خوشحال شود و وقتی نمک در سفره غذا آمد، به همان قانع می شوم.
غذای روح نور حکمت است
استاد دانشگاه اهل بیت در ادامه با اشاره به تأثیر زهد در تعالی روح انسان بیان کرد: غذای نفس نان و غذای روح نور حکمت است و ریاضت به معنای تربیت و پروراندن نفس است؛ مولانا در مثنوی می گوید: زین خورش‌ها اندک اندک باز بر/کین غذای خر بود نه آن حر/تا غذای اصل را قابل شوی/لقمه‌های نور را آکل شوی/عکس آن نورست کین نان، نان شدست/فیض آن جان است کین جان، جان شدست/چون خوری یک‌بار از ماکول نور/خاک ریزی بر سر نان تنور.
حقیقت نفس ناطقه به زعم عرفا و حکمای اسلام (نور) است
وی با اشاره به جایگاه نور در عرفان اسلامی ادامه داد: عرفا و حکمای اسلام حقیقت نفس ناطقه را نور دانسته اند و بالطبع غذای نور باید نور باشد؛ از همین رو سهروردی نام تمام فلسفه خود را اشراق نهاده و این امر بدان معناست که ما اگر اشراق داشته باشیم، قدرت تفسیر و تأویل آیات و فهم بواطن قرآن را پیدا خواهیم کرد و البته نیل به این مقام جز با زهد، طهارت و انس با قرآن(شناوری در دریای قؤان با اهل بیت(ع)) میسر نخواهد شد.
منصوری لاریجانی «سحر» را کلاس اصلی عرفان شیعی دانست و در بیان پیشگامان عرفان شیعی گفت: در نظام معرفتی عرفان شیعی، اولین عارف پیامبر(ص) و سپس امیرالمؤمنین(ع) است و آنان هستند که برای نخستین بار از ذوبطون بودن قرآن سخن گفته اند و از همین رو باید گفت که عرفان شیعی به لحاظ نظام معرفتی با ظهور قرآن آغاز شده است.
استاد دانشگاه اهل بیت(ع) ادامه داد: به لحاظ نمود اجتماعی اولین صحابیان پیامبر(ص) و امیرالمؤمنین(ع) اولین حلقه های عرفانی را تشکیل دادند و اگر سلمان، اباذر، عمار، میثم تمار و دیگر پرچمداران مبارزه سیاسی با بدعت ها نبودند، ما مرز بین عرفان ناب اسلامی و غیر آن را نمی دانستیم؛ بنابراین باید گفت که عرفان شیعی در متن اجتماع است و در مقابل مردم احساس مسئولیت می‌کند و از سیاست جدایی ندارد.
منصوری لاریجانی با تأکید بر تفاوت و افتراق تصوف و عرفان از یکدیگر، در بخشی از سخنان خود درباره جایگاه امام خمینی(ره) در عرفان شیعی تصریح کرد: عرفان شیعی با ظهور امام خمینی(ره) وارد مرحله جدیدی شد و ما هنوز عظمت عرفانی امام(ره) را نشناخته‌ایم. امام عرفان شیعی را از قالب کتابت بیرون آورد و به دیگر لایه‌‌ها و وجوه زندگی ما تسری داد.
انتهای پیام/
نظر شما