عرضه دین به امام هادی(ع)بیانگر معرفت حضرت عبدالعظیم (ع) بود

به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان،  تاریخ دقیق تولّد و وفات حضرت عبدالعظیم علیه السّلام مشخّص نیست امّا در برخی از منابع متأخّر ، این گونه آمده است ،حضرت عبدالعظیم که کنیه اش ابوالقاسم و ابوالفتح نیز بوده ، در روز پنج شنبه چهارم ماه ربیع الآخر سنه 173 هجری قمری ، مطابق 25 تیر ماه 158 یزدگردی ، در زمان هارون الرشید در مدینه در خانه جدّش حضرت امام حسن مجتبی علیه السّلام متولّد شده و پس از مدّت 79 سال و شش ماه و یازده روز قمری عمر ، در روز آدینه پانزدهم شوّال المکرّم سنه 252 هجری قمری ، مطابق سیزده مهر ماه قدیم سنه 235 یزدگردی ، در زمان المعتزّ بالله عبّاسی به سرای آخرت رحلت نمود.لذا در این خصوص با آیت الله«روح الله قرهی» استاد حوزه و دانشگاه  و تولیت حوزه علمیه امام ‎‌مهدی(عج) حکیمیه تهران گفت و گویی انجام دادیم که مشروح آن در ادامه تقدیم حضورتان می شود.

در خصوص تاریخ تولد و شخصیت نسبی حضرت عبدالعظیم الحسنی توضیح دهید؟

نسب حضرت عبدالعظیم (ع) با چهار واسطه به سبط اکبر پیامبر خدا (ص) و خاندان وحی می رسد. پدر «عبدالله» نام داشت و مادرش فاطمه دختر عقبه بن قیس بود. در زمان حیات جدش حسن بن زید متولد شد لذا نام جد اول حضرت عبدالعظیم حسنی علی و لقب او سدید است. جد دوم وی «حسن» نام داشت و ایشان تنها فرزند پسر زید بود که از بزرگان عصر خودش به شمار می رفته و از بین بنی هاشم به بخشش، کرم، سخاوت و خدمت به محرومان شهرت داشته است. جد سوم حضرت عبدالعظیم (ع) «زید» فرزند بزرگ امام حسن مجتبی (ع) است. ایشان متولی اوقاف پیامبر خدا (ص) بوده و به جلاله القدر، کرامت طبع، عزت نفس و کثرت نیکوکاری توصیف شده است. حضرت  عبدالعظیم (ع) که کنیه اش ابوالقاسم و ابوالفتح نیز بوده در روز پنج شنبه چهارم ماه ربیع الاخر سال 173 هجری قمری مطابق 25 تیر ماه سال 158 متولد شده است و پس از مدت 79 سال و شش ماه و یازده روز قمری عمر در روز جمعه پانزدهم شوال سال 252 هجری قمری مطابق 13 مهر ماه سال 235 یزدگردی رحلت نمودند.

حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) از افراد بسیار مقرب به امامان بودند. بر اساس آنچه در تاریخ تولد و وفات حضرت عبدالعظیم گذشت، ایشان دوران حیات پنج امام از امامان اهل بیت (ع) یعنی امام کاظم (ع) تا امام حسن عسکری (ع) را درک کرده است اما بدان معنا نیست که به محضر همه آنها رسیده و یا از آنها سخنی نقل کرده است. آنچه قطعی و مسلم است، این است که ایشان محضر امام جواد (ع) و امام هادی (ع) را درک نموده و از آنها احادیث فراوانی نقل کرده است.

با وجود اینکه حضرت عبدالعظیم از لحاظ سنی بزرگ تر از امام جواد (ع) و امام هادی (ع) بودند ولی خود و دینش را به امام هادی (ع) عرضه کردند و بعد از امام هادی (ع) فقیه ترین شخصیت بودند. امام صادق (ع) می فرماید: امام هادی (ع) خطاب به حضرت عبدالعظیم (ع) فرمودند: تو دوست ما هستی؛ این نکته بسیار مهمی است که امام عنوان دوست را به حضرت دادند. ابو حماد رازی می گفت: خدمت امام هادی (ع) رسیدم و مسایلی از حلال و حرام از ایشان پرسیدم. امام به پرسش های من پاسخ داد و هنگامی که خواستم از ایشان خداحافظی کنم به من فرمودند: ای ابو حماد هنگامی که چیزی از امور دینی در منطقه است برای تو مشکل شد از حضرت عبدالعظیم حسنی بپرس و سلام مرا به وی برسان؛ بنابراین این تعبیر به روشنی نشان می دهد که حضرت عبدالعظیم (ع) در عصر خود مجتهدی توانمند بوده که بر اساس اصول و قواعدی که از اهل بیت (ع) در اختیار داشته می توانسته دیدگاه های اسلام ناب را در زمینه های مختلف اعتقادی و عملی استخراج کند و به پرسش های مردم پاسخ دهد.

هدف حضرت عبدالعظیم الحسنی از عرضه دین خود به امام هادی (ع) چه بود؟

هدف حضرت عبدالعظیم از عرضه دین خود این بود که به دیگران بگوید: که جلوتر از امام زمان خود نباشند، همیشه مطیع امر امام خود باشند و همه امور خود را با آنها تطبیق دهند. حضرت عبدالعظیم خواست به مردم بگوید: هرچند هم شما همه چیز را می دانید ولی در هر زمانی باید مطیع امر امام زمان خود باشیم. این امر بیانگر معرفت حضرت عبدالعظیم (ع) بود.

چرا ثواب زیارت حضرت عبدالعظیم برابر با زیارت امام حسین(ع) است؟

بر اساس روایتی از امام هادی (ع) که ثواب زیارت قبر حضرت عبدالعظیم (ع) همانند زیارت مرقد ابا عبدالله الحسین (ع) دانسته شده باید بگوییم که او در دوران امام هادی (ع) و پیش از شهادت ایشان از دنیا رفته است و از آنجات که دوران امامت ایشان از سال 220 و 254 قمری بوده وفات حضرت عبدالعظیم (ع) بیش از سال 254 قمری اتفاق افتاده است.

چون خداوند سه چیز را به امام حسین (ع) عنایت کرده است؛ یکی اینکه تربتش شفا است، امام صادق (ع) فرمودند: خداوند متعال شفای همه بیماران را در تربت امام حسین (ع) قرار داده است، دوم اینکه بقای نسل ائمه اطهار (ع) از وجود مبارک امام حسین (ع) بوده است، سوم اینکه زیر قبه ابا عبدالله الحسین (ع) دعا مستجبات می شود. برخی شیعیان خدمت امام هادی (ع) رسیدند و گفتند ما از زیارت کربلا آمدیم حضرت در جواب فرمودند: شما در ری زیارت حضرت عبدالعظیم (ع) را بکنید مثل این است که قبر مطهر امام حسین را زیارت کردید و با وجود اینکه حضرت عبدالعظیم (ع) کبر سن داشتند ولی دین خود را به امام هادی (ع) عرضه کردند و بعد هم قرین رحمت الهی شدند. دلیل دیگر این است که حضرت عبدالعظیم (ع) مردم را به زیارت امام حسین (ع) ترغیب می کردند و زمانی که قبر ابا عبدالله الحسین (ع) را تخریب کردند، ایشان دستور دادند که قبر حضرت توسط برخی از تجار بازسازی شود. به تعبیری ایشان متولی بازسازی و نوسازی قبر امام حسین (ع) بودند.

از كارهاي برجسته حضرت عبدالعظيم حسني چه بود؟

يكي از كارهاي برجسته حضرت عبدالعظيم حسني اين است كه اعتقادات ديني خود را به امام عصر خود عرضه كرد و امام هم اعتقادات او را تأييد كرد. عبدالعظيم حسني مي گويد: «خدمت سرورم امام هادي رسيدم، وقتي كه چشم آن حضرت به من افتاد فرمود: اي اباالقاسم خوش آمدي، تو به حقيقت شيعه ما هستي. به آن حضرت عرض كردم: مي خواهم دين خودم را بر شما عرضه كنم و اگر مورد پسند شما باشد تا روز قيامت بر آن پايدار بمانم. امام هادي(ع) فرمود: اي اباالقاسم بگو و من چنين گفتم: «خداوند يگانه است، مانند ندارد، نه مي توان عقل را از شناختن او تعطيل كرد و نه مي توان او را به مخلوقات تشبيه كرد. خداوند نه جسم است، نه صورت است، نه عرض است و نه جوهر است؛ بلكه او اجسام را جسم كرده، صورت ها را صورت كرده، اعراض و جواهر را آفريده و رب همه چيز، مالك همه چيز، آفريدگار همه و ايجادكننده همه چيز است.

حضرت عبد العظیم چه تاریخی به شهادت رسیدند؟

معروف و مشهور بين علما اين است كه آن حضرت، در ري بيمار شد و در اثر بيماري رحلت كرد و برخي را عقيده بر اين است كه آن حضرت را عوامل معتز بالله به شهادت رسانده اند.