به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «سدا آکوبیانس» امروز دوشنبه 3 آبان در نشست «هویت ملی و مذهبی ، ارمن ها و هویت بخشی تئاتر ایران »که در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد، ضمن تبریک میلاد پیامبر اکرم (ص) گفت: ایران کشوری فراخ و گسترده است که اقوام مختلفی از جمله ارامنه در آن زندگی می کنند. سابقه تاریخی و حضور ارامنه در ایران به شش قرن پیش از میلاد می رسد، زمانی که کوروش بر ارمنستان استیلا می یابد، سپاهی تشکیل می دهد و تا پایان دوره هخامنشی در ایران می یابد.
این پژوهشگر ادامه داد: در زمان داریوش برای ساخت کاخ های سلطنتی همچون شوش و تخت جمشید از معماران ارمنی استفاده نمی شود و در فارس اولین جامعه ارمنی شکل می گیرد. اولین کوک سازمان یافته ارمنی به دوره شاپور اول بر می گردد که در منطقه جنوب یعنی خوزستان اسکان داده می شوند. بزرگترین کوچ ارامنه در زمان شاه عباس بود که آنها را به اصفهان کوچ می دهند. بعد از آن در قاجار از صنعتگران ارامنه برای ساخت بنای کاخ ها کمک می گیرند. ارامنه اکثرا در ایران مشاغل صنعتی داشتند. در نگارگری و معماری افراد شاخصی از ارامنه داریم.
وی اظهار داشت: در زمینه پزشکی دکتر ارمن میناسیان خدمات ارزنده به جامعه ایران ارایه کرد. در حوزه تئاتر نیز افراد اثرگذاری داشتیم. اولین فرد اثرگذار در تئاتر ایران واهرام پاپازیان بود. وی در سال 1388 در قسطنطینه به دنیا آمد، سپس به ونیز رفت، شعرخوانی و بازیگری را شروع کرد. پاپازیان 1907 به پاریس رفت و اجراهای مختلف به زبان های متنوع داشت و در سال 1933 به ایران دعوت شد که به نفع شیر خورشید که هلال احمر امروزی است، اجرا داشته باشد. وی در جبهه ها نیز نمایش اجرا می کرد. در 1954 در ایروان مستقر شد. کتاب های زیادی نوشت و در 1968 فوت کرد و پیکرش به ارمنستان منتقل شد. پاپازیان به درجه بازیگر مردمی در سه جمهوری ارمنستان، باکو و گرجستان رسید.
این محقق و پژوهشگر اظهار داشت: پاپازیان در 1933 برای تاسیس تئاتر ملی ایران به ایران دعوت شد. یک کتابی در مورد خاطراتش در ایران نوشته است و آشنایی با بازیگران ایرانی را خوشایند توصیف کرده است. وی در اوقات آزاد در ایران تئاتر به زبان های روسی، ارمنی و فارسی اجرا می کرد و به آموزش بازیگران در زمینه تئاتر می پرداخت.
آکوبیانس، شاهین سرکسیان را فرد دیگر موثر را در هویت ملی تئاتر ایران نام برد و افزود: سرکسییان در 1917 به ایران مهاجرت کرد. در بانک ملی به عنوان ماشین نویس استخدام شد و در روزنامه نیز کار می کرد و نقدهای تئاتر را منتشر می کرد. وی با صادق هدایت، حسن قائمیان، شاملو و فروغ آشنا شد و در 1332 فعالیت جدی در تئاتر را آغاز کرد و نمایش هایی همچون مرغ دریایی چخوف و افعی طلایی را اجرا کرد.
وی اظهار کرد: شاهین سرکسیان در سال 1339 به دلیل نادیده گرفته شدن از تئاتر کناره گیری می کند و گروه مروارید و گروه تئاتر آرمن را تاسیس کرد و در 1345 فوت می کند. سرکسیان 16 نمایش نامه ترجمه کرد، 27 سال در ایران زیست، روح تازه ای به کالبد تئاتر ایران دمید و نمایش های زیادی به زبان ارمنی و فرانسوی اجرا کرد. خویشتن داری، خلق زیبایی، ایجاد فضای مناسب، نمایاندن معنی پنهان در نمایشنامه از جمله ویژگی های نمایش های سرکسیان بود. وی نمایشنامه را ترجمه می کرد، سپس جلسه تجزیه و تحلیل برای بازیگران می گذاشت، مطالعه نمایش نامه به صورت کارگاهی برگزار می کرد، حفظ متن، طراحی میزانسن، دکور و نور و همکاری با گریمور را در نظر می گرفت. خیلی از پیشکسوتان تئاتر ایران شاگرد سرکسیان بودند.
آکوبیانس، آربی آوانسیان را فرد اثرگذار دیگر در تئاتر ایران برشمرد و گفت: آوانسیان در 1942 متولد شد، به لندن رفت و با مکاتب مدرن هنری آشنا شد. در 1345 اولین فیلم خود با عنوان شوهر آهو خانم را در ایران کار کرد. فیلم دیگری ساخت که همچون فیلم اولش مورد بی توجهی قرار گرفت، به همین دلیل آوانسیان به تئاتر روی آورد. جدیت، خویشتن داری و کمال پرستی وی در آثارش به چشم می خورد. وی 10 سال در ایران کار کرد و 25 نمایشنامه را کارگردانی کرد که شیوه خاص خود را داشت. آوانسیان بخشی از تاریخ تئاتر ایران و جهان است. فعالیت او موجب یک جریان در تئاتر ایران شده است.
نظر شما