سعدی سفیر زبان و ادبیات فارسی در جهان است

به گزارش خبرگزاری شبستان و به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، «كوروش كمالی سروستانی»، سعدی شناس و مدیر مركز اسناد و كتابخانه ملی در استان فارس گفت: امروز چهارشنبه اول اردیبهشت ماه و در بزرگداشت روز سعدی فرصت مغتنمی پیش آمد تا بار دیگر برای ادای دین به سعدی بزرگوار، بر خوان او بنشینیم و از او حکمت ها بچینیم.

وی ادامه داد: اگر عمر انفسی سعدی در قرن هفتم به پایان می‌رسد اما روزشمار عمر آفاقی سعدی تا امروز نیز با ما است، سعدی حضوری شکوهمند در ادب فارسی و در حکمت دینی و در هویت ملی ایرانیان دارد، آفرینش غزل‌های عاشقانه، روایت عارفانه، قصاید بخردانه، مجالس حکیمانه، نصیحت الملوک و رباعیات و قطعات شاعرانه، از شاعر بزرگ ما، قله ای ساخته است و ستاره درخشانی؛ که ادبیات فارسی را درنوردیده است.

کمالی سروستانی تصریح کرد: از سال ۶۹۱ قمری که شیخ بزرگوار در شیراز درگذشت و نخستین کلیات او تدوین شد؛ پیوند سعدی و کتاب و همچنین پیوند سعدی و نسخه خطی بر صدر آفرینش‌های ایرانیان و جهانیان قرار گرفت. 

این سعدی شناس افزود: بر اساس فهرست (فنخا) که نسخ خطی ایران فهرست نگاری شده است، بیش از یک هزار و 131 نسخه از سعدی ثبت شده است، که این تعداد نسخه، سعدی را با اختلاف ۵۰۰ و ۶۰۰ نسخه نسبت به شاعران بزرگ دیگری چون مولوی و حافظ صدرنشین می کند. علاوه بر این، آمار بسیاری از نسخ‌های ارزشمند این شاعر در موزه‌ها، کتابخانه ها و مجموعه‌های شخصی در جهان وجود دارند که به این آمار باید بیفزاییم. 

کمالی سروستانی ادامه داد: نکته جالب این است که نخستین چاپ سنگی «کلیات سعدی» که در واقع چاپ نخستین اثر فارسی به صورت چاپ سنگی نیز است در سال ۱۷۹۱ میلادی مقارن با ۱۲۰۵ قمری در کلکته هندوستان منتشر می شود و این نسخه همان نسخه‌ای است که بعدها "هانری ماسه" براساس آن کتاب معروف خود درباره سعدی را نوشت و آن نسخه بعدها ملاک بسیاری از تصحیح‌ها می‌شود.

وی گفت: توانایی زبان سعدی و هنر و اندیشه او چنان است که «گلستان» به عنوان نخستین کتاب ادبیات فارسی در سال 1634میلادی به زبان فرانسوی منتشر می شود.

کمالی سروستانی تصریح کرد: «گلستان» نیز نخستین کتابی است که در ایران و در زمانی که اولین چاپخانه در تبریز شروع به کارکرد؛ منتشر شد. حتی تجدد خواهانی مانند میرزا ملکم خان برای اینکه نظرات خود را درباره گسست نویسی زبان فارسی ارائه کند گلستانی به چاپ رساندند، گلستانی که علاقه مند بود شیوه خط فارسی را به سمت گسست نویسی پیش ببرد. 

وی افزود: بنابراین آثار سعدی به خصوص «گلستان» سفیر زبان فارسی در جهان شد که تا امروز نیز ادامه دارد. در شبه قاره هند، سعدی و آثارش به خصوص «گلستان» و «بوستان» کتاب درسی شد. مصداق این سخن هم اشاره ای به مکتب خانه های ایران است که «گلستان» را در کنار قرآن مجید تدریس می‌شد. در شبه قاره هند هنوز نیز کتابی باعنوان «کریما» که منتخبی از آثار سعدی است به عنوان مجموعه ای از گزیده‌های سعدی تدریس می‌کنند.

کمالی سروستانی ادامه داد: همچنین امپراتوری عثمانی و جامعه جهانی ترک نیز به «گلستان» و «بوستان» اقبال داشتند، به گونه ای که نخستین شرح که بر «گلستان» نوشته شد؛ شرح «سودی» است.

وی گفت: همه این موارد نشان می دهد آثار سعدی و به خصوص «گلستان» در درون خودشان دارای پیامی هستند برای مردم روزگار مختلف و برای همه جهانیان، سعدی با خداباوری، انسان گرایی، جهان نگری، عشق، دوستی و محبت، آثاری آفریده است که در ترجمه به زبان‌های مختلف، بزرگان زیادی در دنیا به ستایش او پرداختند و برای سعدی سروده اند، ازجمله گوته، شیلر، پوشکین، ولتر، امرسون و ویکتور هوگو که برخی از این بزرگان هستند. 

کمالی سروستانی خاطرنشان کرد: در ایران نیز مکتب سعدی و مکتب ادبی شیراز که از سوی سعدی بنیان گذاشته شد و با حافظ شیرازه بست، یکی از قله ها و شاخص سنجش ادبیات کلاسیک فارسی است، ما به سعدی نیازمندیم چرا که سعدی منادی صلح، منادی عشق، منادی دوستی، مساوات، نیکی و همراهی انسانهایی است که همه از یک گوهر هستند، جوانمرد و خوشخوی و بخشنده باش/ چوحق بر تو پاشد تو بر خلق پاش، روز سعدی مبارک.