اسلام و زبان فارسی دو رکن هویت بخش فرهنگ ملی ماست

به گزارش خبرنگار شبستان، اختتامیه نخستین همایش بین المللی «گسترش زبان و ادبیات فارسی؛ چشم انداز، اهکارها و موانع»، شب گذشته در دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبایی با حضور مظفرعلی کشمیری از پاکستان، نعمت‌الله ایران‌زاده، عباسعلی وفایی و سیدرضا سبزواری مصطفوی از ایران از اعضای هیات رییسه شورای گسترش زبان فارسی برگزار شد.
 

این مراسم با سخنرانی صحرایی، دبیر همایش؛ وفایی، رئیس همایش و حداد عادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی همراه بود.
 

غلامعلی حداد عادل که به دلیل تاخیر برای حضور در مراسم آخرین سخنران جلسه بود، «زبان فارسی و فرهنگ ایران» را عنوان سخنرانی خود اعلام کرد و سخنان خود را با شعری درباره زبان فارسی که این بیت پایان بخش آن بود «فارسی را پاس می‌داریم زیرا گفته‌اند/ قدر زر زرگر شناسد قدر گوهر گوهری»، آغاز کرد.
 

او سپس زبان فارسی را یکی از بارزترین نشانه‌های فرهنگ کشورمان خواند و گفت: زبان نظامی قاعده مند از عبارات است که وقتی جنبه هنری پیدا می کند به ادبیات تبدیل می شود.
 

رییس فرهنگستان و ادب فارسی تفاوت ادبیات و زبان را در زبان به تفاوت باغبانی و کشاورزی تشبیه کرد، چرا که به زعم او برای کشاورز زیبایی اصل نیست، اما باغبان زیبایی را اصل کار خود قرار داده است.

رییس کمیسیون فرهنگی با بیان اینه زبان عنصری اساسی از عناصر قوام دهنده فرهنگ و رکن مهمی از ارکان ملیت ماست تاکید کرد: برای ایرانیان اسلام و زبان فارسی دو رکن هویت بخش فرهنگ ملی است.
 

حداد عادل سپس به تعریف جامع از ملیت ایران و مانع برای تمایز با دیگر ملت ها ارایه داد و تصریح کرد: اگر تعریف فرهنگ را بپرسید باید گفت جغرافیا، تاریخ، حافظه مشترک، دین و زبان عناصری هستند که آن را تشکیل می‌دهند و در میان آنها زبان عامل پیوند دهنده ما با اندیشه نیاکان و نسل های گذشته و آنانکه این سرزمین را آباد به دست ما سپرده اند، است.
او در این خصوص تاریخ ایران با به رودخانه ای تشبیه کرد که آگاهی ما از آن تنها به مدد زبان میسر است.
 

رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی پیوند با معاصران هم زبان از ایرانیان تا فارسی زبانان خارج از کشورمان را از دیگر کارکردهای زبان خواند و با بیان اینکه زبان ایجاد کننده «اساس خویشاوندی» است، گفت: زبان کمک می کند تا با معاصران ارتباط عرضی و افقی و با گذشتگان ارتباط طولی داشته باشیم.

به گفته این فعال فرهنگی، زبان ابزار توسعه، ارتقای فرهنگ، سرمایه ملی و مایه اقتدار فرهنگی است و اگر ملتی اقتدار فرهنگی نداشته باشد اقتدار نظامی و اقتصادی نمی تواند تحولی در آن ملت ایجاد کند و شرافت بیاورد، چرا که فرهنگ مایه احترام ملت های جهان به یک ملت است و این تعارف نیست.
 

حداد عادل با بیان اینکه زبان برای ما ایرانیان مایه افتخار و اقتدار است تاکید کرد: ایرانیان در طول چند هزار سال همواره زبان خود را رونق داده و به اقصی نقاط عالم برده و طعم شیرین آن را به دورترین نقاط چشانده اند که نشانه‌های آن را می‌توان در فراوانی ترجمه بزرگان زبان و ادبیات فارسی جست.
 

او ترجمه های فراوان از آثار بزرگان ادبیات را به زبان های زنده دنیا، نشانه اهمیت به این زبان دانست و گفت: تا کنون شاهنامه فردوسی به 28 زبان و آثار مولانا به 16 زبان ترجمه شده است که بنا بر مقاله‌ای در مجله کریستین ساینس مانیتور در سال 1376 هجری شمسی این ترجمه‌ها پرفروش‌ترین آثار ادبی ایالات متحده آمریکا به شمار می‌رفتند؛ در کنار آن ترجمه آثار سعدی به 25 زبان و ترجمه اشعار حافظ به 12 زبان نشانه‌ نمونه ای از اقتدار زبان فارسی است.
 

حداد عادل که پس از خواندن اعدادی که نشان می داد هر اثر به چند زبان ترجمه شده همه آن زبان ها را نیز نام می برد، این اقبال را به زبان فارسی با پرسش هایی در قالب استفهام انکاری سرمایه ملی ظاهر شده در متون ادبی، نشانه تنوع و قدرت فکر و فرهنگ ایرانی و نمایش اندیشه و آرمان مردم سرزمینمان خواند.
 

او سپس به شیوه کتب ادبیات دوره متوسطه تقسیم بندی ادبیات را در حوزه های حماسی، غنایی، داستانی، اجتماعی و سیاسی، معاصر و ادبیات آن سوی مرزها برشمرد و گفت: زبان فارسی حامل پیام و فرهنگ ملت ایران است، غمها و شادی‌های ما، آرزوها و حسرت‌ها و باورهایمان با این زبان در ادبیاتمان بروز پیدا کرد.

رییس فرهنگستان زبان و ادب فارس سپس با بیان تمثیل ادامه داد: ما مانند وارثانی هستیم که صندوق هایی سر به مهر به ارث برده ایم که هر که صندوقی را باز کند آن را آکنده از در و گهر می یابد. در واقع می‌توان هر ساعت از زبان فارسی را چون باغ و بهاری دل انگیز دانست که حضور در آن باعث ارتقای روحی می‌شود.
 

رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: زبان فارسی در هزار سال پیش از این به تکاملی رسیده بود که از آن پس تاکنون زوال نیافته است و همه می‌توانند آن را بفهمند.
 

حداد عادل پس از آنکه سبک های گوناگون از شیوه پرداخت به زبان فارسی را از نظر گذراند و سبک هندی را به طور خاص مورد توجه قرار داد نمونه هایی از آثار بزرگان این سرزمین را قرائت کرد، چرا که معتقد بود خواندن نمونه های شعر فارسی بهترین راه برای بیان زیبایی های زبان فارسی است.
 

فردوسی، نظامی، مولوی، سعدی، حافظ، کلیم کاشانی، صائب و بیدل شاعرانی بودند که او اشعار آنها را به همراه توصیف های خود برای حاضران خواند.
 

غزلی از قیصر امین پور به عنوان شاعر معاصر پایان بخش سخنان حداد عادل بود تا نشان دهد سنت هزار ساله ادبی جاری است و هرگز به تاریخ نپیوسته است.

پایان پیام/