دغدغه‌های طلبه‌ای در جامه پرستاری/ روضه مجاهدت یک روحانی برای تقویت معنویت در بیماران

خبرگزاری شبستان، گرگان- داود خاندوزی؛ پرستاران فرشته های خدا روی زمین هستند که ما را از چنگال بیماری نجات می دهند پرستاری در دین اسلام از جایگاه رفیعی برخوردار است و در وصف آن همین بس که روز ولادت حضرت زینب(سلام الله علیها)؛ اسطوره حماسه عاشورا که نهضت حسینی را زنده نگه داشت به عنوان روز پرستار و بهورز نامگذاری شده است.

 

اما با این وجود هیچ گاه در ذهن مان این فرشته ها را یک طلبه تصور نمی کنیم، طلبه هایی که شاید فرشته های واقعی دنیای وسوسه های ما به شمار می روند که ما را از چنگال شیطان نجات دادند.

 

با وجود آنکه در ادیان دیگر از بودایی تا مسیحی و یهودی، روحانیت به افراد بیمار برای سلامتی کمک می کنند اما در کشورمان کمتر شاهد آن هستیم که یک طلبه در لباس پرستار حاضر شود و به بیماران خدمات درمانی ارائه کند و یا با موعظه ها و اخلاق اسلامی باعث افزایش روحیه معنوی و مبارزه مریض با بیماری در بیمارستان ها شود و یا در هنگام مرگ تسلی خاطر به فرد بدهد که با آسودگی خاطر چشم از دنیا ببندد، این موضوع ما را به فکر انداخت و موجب شد تا به سراغ حجت الاسلام «ابراهیم نوچمنی» روحانی پرستاری برویم که هشت سال است که در لباس پرستای خدمت می کند و در حال حاضر نیز در بیمارستان آل جلیل آق قلا در جامه روحانیت به درمان بیماران می پردازد.

 

حجت الاسلام نوچمنی متولد سال 64 است و 11 سال است که ازدواج کرده و حاصل این ازدواج دو فرزند به نام های محمدحسن و علی است، وی می گوید همسرش مشوق او بوده که در این ایام در مراکز درمانی به بیماران خدمت کند؛ منتظرتان نمی گذارم گفتگویی جذابی را با وی ترتیب دادیم که در ادامه از منظر می گذرانیم.

 

*اول طلبگی را انتخاب کردید یا پرستاری و چه شد که یک روحانی پرستار شدید؟

علاقه ای که به رشته علوم تجربی داشتم باعث شد که این رشته را انتخاب کنم و در دانشگاه نیز برحسب علاقه به سمت رشته پرستاری رفتم و این رشته را برای تحصیل انتخاب کردم و قسمت ما این بود که پرستار شوم و در خدمت بیماران باشم.

 

پس از اینکه درس من در دانشگاه به اتمام رسید با توجه به انگیزه هایی که مادرم در من از معارف دینی در کودکی ایجاد کرده بود درسم را در حوزه علمیه ادامه دادم.

 

از آنجا که پرستار بودم وقتی کسی در حوزه بیمار می شد آنها را راهنمایی می کردم و این امر باعث شد که در حوزه من را ترغیب کنند که رشته پرستاری را ادامه دهم و اعتقاد داشتند که این اقدام خود یک بحث تبلیغی است و اثرهای معنوی در زندگی بیماران به جای می گذارد، این موضوع باعث شد که به عنوان پرستار کار خود را پیگیری کنم و خوشبختانه این کارم بازخورد خوبی از سوی بیماران و همراهان بیماران داشت البته مخالفت هایی نیز در این زمینه وجود داشت.

 

*یکی از سوالات ما نیز همین بود، گرچه طلاب و روحانیون در ایام کرونا نشان دادند در خط مقدم سلامت هستند ولی برای بسیاری از افراد جایگاه پرستاری یک طلبه قابل درک نیست انتظار دارند که طلبه و یا یک روحانی را در مسجد و محراب ببینند.

در روایت ها داریم که بعد از عبودیت و بندگی خدا هیچ کاری بهتر از خدمت به بنده خدا نیست و اینکه انسان باید هر وظیفه ای که دارد را به درستی انجام دهد، این مهم در پرستاران موج می زند از این رو است که روز میلاد حضرت زینب(سلام الله علیها) به عنوان یک اسوه و الگو به عنوان روز پرستار و بهورز نامگذاری شده است.

 

ما پرستارها باید به تأسی از این بانوی بزرگ اسلام سعه صدر و خوشرویی داشته باشیم و این مهم هم برای بیمار و هم برای کادر درمان خوب است و باید پرستار با تمرین به این سعه صدر برسد.

 

*دیدگاه پرستاران دیگر به شما که یک طلبه هستید و پرستاری را به عنوان یک حرفه برگزیده اید چیست؟

اوایل فعالیت به ویژه وقتی به بیمارستان جدیدی منتقل می شوم و وقتی همکارانم متوجه می شوند من یک طلبه هستم، نسبت به حضور من جبهه می گرفتند و با خود می پندارند که چرا باید یک طلبه  پرستار شود و حتما نیروی امنیتی و یا اطلاعاتی است و با هدف خاصی به این بیمارستان منتقل شده است اما پس از یک بازه زمانی وقتی خصوصیات اخلاقی و رفتاری من را می بینند از همکاری با من ابراز رضایت می کنند و حتی وقتی بیماران نیز متوجه ماجرا می شوند بارها بیان کردند که دیدگاهشان نسبت به روحانیت تغییر پیدا کرده است.

 

این تغییر رفتار و ابراز ارادتی که بیماران نسبت به روحانیت دارند باعث می شود که با قوت بیشتری به کار خود ادامه دهم، گرچه برخی بیان می کنند پرستاری و حضور در چنین کاری در شان روحانیت نیست، اما چرا باید برای خود شأنیتی بسازیم که نتوانیم به مردم خدمت کنیم، پیامبر مکرم اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) دست کارگر را می بوسید و با فقرا می نشست و غذا می خورد مگر شانیت پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) از من روحانی کمتر است، متأسفانه این دیدگاه غلطی است که به وجود آمده و باید اصلاح شود.

 

*در برخی از ادیان شاهد آن هستیم که روحانیت نقش پرستاری به خود می گیرد و به درمان و کمک بیماران به ویژه مستضعفان می پردازند و یا در بیمارستان ها برای آمرزش گناهان و سلامتی بیماران دعا می کند ولی در کشور ما با وجود اینکه یک کشور اسلامی هستیم به این جایگاه و نقش دعا وتوسل که بار روانی زیادی در درمان بیماران به ویژه در این ایام کرونایی داشت کمتر توجه شده است؟

دقیقاً همین طور است در بسیاری از کشورها روحانیت در بیمارستان ها حضور پیدا می کند و به وسیله کتاب های دینی خود مثل انجیل یا تورات برای سلامتی بیماران دعا می کنند و به بیماران دلداری می دهند.

 

اما متاسفانه از سوی وزارت بهداشت چنین موضوعی تعریف نشده است و از ظرفیت روحانی برای تسلی خاطر و آرامش بیماران به ویژه بیمارانی که تنها یا افسرده هستند استفاده نمی شود، اگر این اتفاق بیفتد رابطه مردم با روحانیت تقویت می شود اما نمی دانم براساس چه سیاست هایی است که تاکنون به این موضوع توجه نشده است.

 

*مشوق روحانیون و طلبه های دیگر هم بودید که در این زمینه ورود پیدا کنند؟

زمانی که در حوزه علمیه قم بودم در دانشگاه علوم پزشکی قم این مسئله را پیاده کردم ولی در استان گلستان که حضور یافتم این مهم مورد استقبال قرار نگرفت.

 

در حالی که برخی طلبه ها به صورت شفاهی این اقدام را تحسین می کردند ولی در عمل اتفاقی نمی افتاد و به نظر می رسد که باید سیاست هایی در این خصوص وضع شود و معتقدم بزرگان دینی استان بیشتر می توانند در این زمینه ورود پیدا کنند.

 

*در ایام کرونا و به ویژه شیوع پیک نخست شاهد نقش آفرینی روحانیت بودیم و در آن بحران  که کمتر کسی جرات بیرون آمدن از خانه را داشت شاهد آن بودیم که برخی از روحانیون نسبت به غسل و تدفین جانباختگان کرونایی اقدام کردند، این اقدامات باعث شد که نگاه بخشی از جامعه به روحانیت تغییر پیدا کند، در این خصوص توضیح  دهید؟

 روحانیت غالباً در خط مقدم کارهای جهادی و خدمت رسانی ها حضور دارند ولی متاسفانه این اقدامات کمتر مورد توجه قرار می گیرد.

 

بسیاری از افراد جامعه تنها اقدامات چند روحانی که به صورت منافقانه درصدد تخریب جایگاه روحانیت هستند و از سوی رسانه ها و شبکه های معاند مورد حمایت قرار می گیرند را مدنظر قرار می دهند لذا تلاش های خالصانه و صادقانه مبلغین و روحانیت کمتر به چشم می آید.

 

حضور طلبه ها و روحانیت به حوزه سلامت در ایام کرونا و کمک به مردم بیمار و آسیب دیده باعث شد که برخی از این نگاه هایی که براثر تخریب جریان رسانه های معاند شکل گرفته بود تغییر کند.

 

اقدامات روحانیت در ایام کرونا بازخورد بیشتری از دیگر فعالیت های جهادی داشت که همواره روحانیت در شهرها و روستاها و نقاط محروم انجام می دادند.

 

*در ایام طلبگی تبلیغ هم انجام دادید؟

از بدو ورود به حوزه علمیه حضرت معصومه(سلام الله علیها) قم در سال ۸۸ نسبت به تبلیغ اقدام کردم و علت آن این بود که در دوران کودکی مادرم مرا به سمت تعلیمات دینی و آموزش قرآن هدایت کرد و از کودکی با معارف دینی عجین شدم و پس از سپری کردن برخی از کلاس ها و دوره های تبلیغی از بدو ورود به سمت تبلیغ ارگان ها و سازمان ها رفتم و همچنین در مناطق مختلف استان گلستان به ویژه در ایام محرم و رمضان حضور پیدا کردم، در گرگان نیز در یکی از هیئت های محله منبر می رفتم و به سوالات دینی و اخلاقی پاسخ می دادم.

 

*می دانم سوال سختی است ولی اگر شرایط به گونه ای شود که بخواهید طلبگی و یا پرستاری را انتخاب کنید، کدام یک را بر می گزینید و علت آن چیست؟

(با خنده هر دو را می چسبم) هر یک از این کارها صفای خاص خود را دارد و به هر دو علاقه دارم، علاقه من به طلبگی بیشتر است البته نگاه من به طلبگی این است که باید طلبه خدمتگذار مردم باشد و طلبه علاوه بر رفتن به منبر و خواندن نماز جماعت در مساجد باید در مسیر خدمت به مردم گام بردارد و برای این کار باید در بین مردم باشد تا بتواند مردم را به دین و اسلام نزدیک کند.

 

*طلبه هستید و وقتی روحانیت وارد فضایی می شود همه انتظار دارند که به بحث تبلیغ دینی بپردازد و پرستاری هم وظایف خاصی برعهده شما قرار داده با این فضا چگونه کنار می آیید؟

طلبه بودن یک پرستار باعث شده که دیدگاه برخی از افراد که بر اثر بیماری وارد بیمارستان می شوند نسبت به جایگاه روحانیت تغییر پیدا کند و نگاه های منفی که در ذهن خود از روحانیون ایجاد کرده بودند را کنار بگذارند.

 

در برخی موارد برخی تصور می کنند که روحانیون تافته جدا بافته انقلاب هستند و در ناز و نعمت زندگی می کنند و در برخورد با این افراد به آنها توضیح می دهیم که ما انقلاب کردیم و این دلیل نمی شود که همه انقلاب در دستان روحانیت باشد.

 

(باخنده) پس از انقلاب اسلامی کارکنان بسیاری از ادارات و دستگاه های اجرایی تغییر نکردند و باید این نهادها هم در مسیر انقلاب قرار بگیرند و خود را تراز کنند، در واقع برای خدمت به مردم باید انقلاب کنند و در مسیر رسیدن به اهداف انقلاب اسلامی در کنار انقلاب اجتماعی سال 57 در کشور باید انقلاب اقتصادی و سیاسی به وجود بیاید.

 

*خاطره ای از این فضا دارید که بخواهید برای ما بگویید؟

همه پرستاری برای من خاطره است، یک بیمار اعصاب و روان داشتیم که بیان می کرد تنها بین جامعه روحانیت یک روحانی خوب دیدم و آن هم شما هستید، (باخنده) من هم به این بیمار توضیح می دادم که اینگونه نیست و شما با مابقی روحانیون ننشستید والا آنها از من بهتر هستند.

 

برخی از بیماران از من شماره می گیرند و پس از مرخصی از بیمارستان احساس دلتنگی می کنند و در زندگی و امورات دینی از من مشورت می گیرند.

 

*شما خود یک مبلغ بودید، در این ایام در کنار کسبه و بازاریان مبلغین دینی نیز آسیب دیدند و شرایط سختی را پشت سرگذاشتند و شاید مثل سایر اقشار جامعه نیز به خاطر عزت نفس و جایگاه مقدس یک روحانی نمی توانستند از دغدغه های خود بگویند، از این مشکلات مبلغان برایمان بگویید؟

بله؛ در این ایام طلبه ها و مبلغین نیز آسیب اقتصادی زیادی دیدند، با وجود آنکه کشور ما اسلامی است اما به جز روحانیونی که در اداره و نهادهای دولتی اشتغال داشتند مابقی روحانیت در نزدیکی و آستانه خط فقر قرار دارند.

 

معمولاً زندگی یک مبلغ و طلبه از عواید تبلیغی و مقدار اندکی که شهریه حوزه است تامین می شود و تقریباً در طول این یک سال از شیوع ویروس کرونا، بسیاری از روحانیون از تبلیغ محروم ماندند لذا زندگی آنها به سختی پیش می رود.

 

برخی از روحانیون در این ایام بیمار شدند و برخی از آنها در این تورم و گرانی نتوانستند حتی تبلت مورد نیاز فرزندان خود برای دسترسی به شبکه شاد را تامین کنند.

 

*از خانواده ایثارگر هستید و فرزند شهید، در خصوص شهادت پدر بزرگوارتان برایمان بگویید و فکر می کنم که این شهدا الگویی برای همه ما باشند و باید در هر لباسی راه آنها را ادامه دهیم و در این روز پرستار جایشان خالی است؟

در سن سه سالگی پدرم به شهادت رسید و در آن زمان دو برادر کوچکتر از خودم داشتم.

 

در سال 67 پدر من در جزیره مجنون در پاتک دشمن به شهادت رسید، در آن زمان باید یک عده فداکاری می کردند و رو به روی دشمن می ایستادند تا بقیه نیروها به عقب جابه جا شوند و پدر من شهید «رحیم نوچمنی» در کنار برخی دیگر از رزمندگان اسلام داوطلب این مهم شد و در همان مکان و در 22 سالگی در حالی که سه فرزند داشت به درجه رفیع شهادت نائل شد.

 

این شهادت در انتهای جنگ بود و پس از چند ماه جنگ به پایان رسید و توفیقشان شهادت بود و امیدوارم بتوانم ادامه دهنده راه پدرم باشم و شهادت نصیبم شود.

 

*شما هم پرستار هستید و هم جزء خانواده ایثارگران و هم آنکه فردی هستید که لباس روحانیت را برتن دارید، به عنوان نماینده ای از این جامعه چه درخواستی از مسئولان دارید؟

شهدا تاکید داشتند که تابع ولایت فقیه و پشتیبان رهبری باشید و این انتظار را خانواده ایثارگران از مسئولان دارند که وقتی رهبری سخنی را بیان می کنند آنها تابع کلام رهبر انقلاب باشند نه آنکه خلاف آن عمل کنند و یا خلاف آن اقدام کنند.

 

یکی از دغدغه های مقام معظم رهبری دستگیری و رسیدگی به مردم است و انتظار دارند که مسئولان به داد مردم مستضعف جامعه برسند.

 

در سال های اخیر حتی برخی از اقشار در دهک های متوسط جامعه نیز به خط فقر نزدیک شدند و انتظار همه این است که به این وضعیت رسیدگی شود.

 

قیام ما قیام پابرهنگان بود و هدف انقلاب ما همانطور که مقام معظم رهبری بیان کردند این بود که این قشر مستضعف از زیر بار ظلم خارج شوند و نجات پیدا کنند و نباید مال پرستی و رفاه زندگی مسئولان شاهنشاهی در انقلاب ما جریان داشته باشد، شاه رفت و مبادا که کاخ نشینی مسئولان را شاهد باشیم.

 

*حسن سخاوت و بزرگی شخصیت شما بود که از نگاه روحانیت به جای اینکه درخواستی از مسئولان داشته باشید به رسیدگی به مردم مستضعف پرداختید، اما به عنوان یک پرستار بهترین هدیه ای که می توانید در روز پرستار دریافت کنید چیست؟

انتظار همه پرستاران این است که به جایگاه آنها بیشتر توجه شود، تفاوت جایگاهی از نظر مادی و معنوی بین پرستاران و پزشکان وجود دارد.(پزشک سالاری)

 

در کشورهای خارجی داروخانه ها با مهر پرستار دارو تحویل می ذهند اما در داروخانه های کشور حتی به پرستاران بدون نسخه دارو تحویل نمی دهند.

 

یکی دیگر از موضوعاتی که در بیمارستان ها وجود دارد طرح «کارانه» است که در این طرح هر چقدر بیمارستان درآمد داشته باشد آن درآمد بین کادر درمانی آن بیمارستان تقسیم می شود و این سیستم معیوبی است چرا که این طرح باعث می شود در بیمارستان های دولتی برخی پزشکان که با هزینه های بیت المال درس خواندند به بیمار به عنوان یک کیف پول و منبع درآمدی نگاه کنند.

 

متاسفانه گاهی شاهد هستیم که یک بیمارستانی سه پزشک داخلی دارد و این پزشکان تخت های بیمارستانی را بین خود تقسیم کردند و گاهی مشاجره پیش می آید که چرا فلان پزشک بر روی تخت های من بیمار پذیرش کرده است و این مهم باعث یک رقابت منفی بین پزشکان شده است و مریض را به عنوان سرمایه می بینند و برخی از این پزشکان به محض مرخص شدن یک بیمار از بیمارستان دولتی از مطب بیمار دیگری را به بیمارستان هدایت می کنند و این موضوع باید از سوی مجلس اصلاح شود که هزینه های بیمارستان به حساب خزانه واریز شود و براساس آن کادر درمان جذب شود و یا جذب رشته های پزشکی مورد نیاز افزایش پیدا کند.

 

البته ناگفته نماند که پزشکان با انصاف و درستکار زیادی داریم اما در بخش هایی مثل جراحی این مسئله مشکلاتی را به وجود می آورد و گاهی جراحی ها و سی تی اسکن های بی مورد و غیرضروری اتفاق می افتد، از سویی دیگر توزیع این اعتبارات نیز به درستی صورت نمی گیرد و گاهی 75 درصد از این کارانه ها بین چند پزشکان و مابقی آن در بین پرسنل بیمارستان از آزمایشگاه، پرستار و کادر خدمات و غیره توزیع می شود.

 

*به عنوان آخرین سؤال؛ در ایام کرونا گرچه بسیاری از پرستاران و پزشکان با عشق و ایثار پا به میدان مشکلات گذاشتند اما برخی هم بودند که به دلیل ترس و یا فشارهای زندگی به دنبال مرخصی و یا عدم حضور در مراکز درمانی بودند، نگاه شما به سختی های کرونا چه بود؟

بخش عمده ای از سختی های کار در ایام  کرونا بر عهده پرستاران است، پزشکان در مراکز درمانی پس از ویزیت بیمار دستوراتی را ارائه می کنند ولی این پرستاران هستند که باید به صورت 24 ساعته نسبت به درمان و بررسی روند درمان بیماران اقدام کنند.

 

پرستاران نوبت به نوبت دستورات تغذیه ای و درمانی پزشکان را اجرایی می کنند تا بیماران بهبود پیدا کنند.

 

کرونا شرایط سختی را برای مراکز درمانی به وجود آورده و انتظار ما این است که مردم نیز پروتکل های بهداشتی را رعایت کنند.

 

طب سنتی نیز برای تقویت سیستم ایمنی بسیار موثر است.

 

مردم پروتکل های بهداشتی را رعایت کنند، ماسک بزنند و کمتر به سطح جامعه حضور پیدا کنند و رفت و آمدهای خود را کاهش دهند تا شرایط جامعه بهبود پیدا کند.