هفت خوان دریافت یک وام بانکی !

خبرگزاری شبستان: مشکلات مالی از معضلات هر قشر و جامعه ای به حساب می آید. فقر و معضلات اجتماعی متعاقب آن می تواند ناهنجاری های بسیاری در جامعه به وجود آورد. در احادیث و روایات از ائمه اطهار(ع) بیان شده است که فقر از ریشه های اصلی بروز مشکلات اجتماعی به حساب می آید. 

نیاز به پول و کمک های مالی برای نیازمندان با گسترش شهرنشینی و زندگی اجتماعی موجب شد تا بانک ها و موسسات مالی به انحاء مختلف در جوامع پدیدار شود و از این طریق هر روز با ارائه امکانات مختلف، پاسخگوی مشکلات مالی مختلف افراد جامعه باشد و علاوه بر درآمدزایی، مشکلات مالی نیازمندان جامعه را به طرق مختلف مرتفع نمایند. البته تعریف نیازمند در این رابطه محدود به تنگ دستان و مستضعفان نیست و کلیه افراد را در برمی گیرد.
 

آنچه که از مفهوم بانک و بانکداری در سایر کشورها وجود دارد با آنچه که در جامعه ایران وجود دارد متفاوت است. بانکداری در ایران براساس بانکداری اسلامی بدون ربا بنا نهاده شده است. همین عامل موجب می شود تا مسئولیت بانک ها در قبال مردم جامعه ایران بیش از سایر کشورها باشد. بانک ها و موسسات مالی در قبال تعهدات خود مسئولیت های بسیاری برعهده دارند. وام و اعطای تسهیلات را می توان در زمره مسئولیت های اصلی بانک ها به حساب آورد. تسهیلاتی که می تواند در بسیاری زمینه ها در جهت رفع مشکلات اساسی مردم به اجرا درآید. 

وام هایی که به عنوان قرض حسنه در اختیار مردم قرار می گیرد و کارگشای مشکلات آنها به شمار می آید. در دین مبین اسلام هم بارها در آیات و روایات و احادیث مختلف بر اصل پرداخت قرض به صورت وام امروزی و با نام قرض الحسنه اشاره شده است.

پیامبر اکرم(ص) در این رابطه می فرمایند:
"مَنْ أَقْرَضَ مَلْهوفا فَأَحْسَنَ طِلْبَتَهُ اسْتَأْنَفَ الْعَمَلَ وَ أَعْطاهُ اللّه بِکُلِّ دِرْهَمٍ أَلْفَ قِنْطارٍ مِنَ الْجَنَّةِ؛
هر کس به گرفتار و درمانده اى قرض بدهد و در پس گرفتن آن خوش رفتارى کند [گناهانش پاک شده] اعمالش را دوباره شروع مى کند و خداوند در برابر هر درهم، هزار قنطار ]ثروتى فراوان[ در بهشت به او عطا کند.( ثواب الاعمال، ص 289 )"
 

آنچه که معنای تسهیلات بانک ها را به خود گرفته؛ در سال های اخیر در بانک ها شکل دیگری به خود گرفته است. مشکلات اساسی در دریافت وام ها را در نکات زیر می توان عنوان کرد:
بانک ها که در قبال اعطای وام به دنبال درآمدزایی برای موسسات تحت پوشش خود هستند، در سال های اخیر تسهیلات خود را بیشتر در اختیار افرادی قرار می دهند که از تمکن مالی خوبی برخوردار هستند. در حالی که بسیاری از نیازمندان و مستضعفان از دریافت این وام ها محرومند، در حالی که پرداخت وام های حتی به صورت کوتاه می تواند گره گشای مشکلات بسیاری از نیازمندان باشد. 

پرداخت وام های کلان به افراد متمکن درحالی صورت می گیرد که پرداخت وام های کوچک به افراد عادی می تواند گره گشای مشکلات بزرگ برای افراد مختلف شود. هرچند این وام ها در زمینه تولید و اشتغال زایی هزینه نشود، اما می تواند سدهای موجود برای خانواده ها را از مسیر آنها حذف کند یا کمکی برای ادامه مسیر زندگی آنها شود. بدون شک نیاز افراد به پول آنها را واداشته است، تا جهت دریافت تسهیلات برای رفع مشکلات خود به بانک ها مراجعه کنند. اما در مقابل بانک ها به جای تسهیل پرداخت وام ها با قراردادن شرایط مختلف سنگ هایی در مقابل این افراد ایجاد می کنند.

پروسه دریافت وام این روزها بسیار پیچیده و درهم تنیده است. سنگ هایی که در حال حاضر دریافت وام را به داستان هفت خوانی تبدیل کرده است که گذر از آن نیاز به رستمی تنومند دارد. انتظار طولانی برای دریافت وام، گذراندن پروسه های اداری زمان گیر، داشتن دلایل لازم برای دریافت وام و پیدا نمودن ضامن معتبر برای تعهد بازپرداخت وام، تنها بخشی از خوان هایی است که باید طی شوند تا وام کوچکی در اختیار نیازمندان تسهیلات قرار گیرد.
 

در کنار تمام این مشکلات، بانک ها در سال های اخیر علاقه چندانی به پرداخت تسهیلات نشان نمی دهند. تسهیلاتی هر چند در حد کوچک می تواند مشکل ازدواج، بهداشت و درمان، تحصیل، زندگی بسیاری را برطرف کند.
مشکلات پرداخت وام ها و دریافت تسهیلات تنها مربوط به بانک ها و موسسات ملی و اعتباری نیست و گاه این معضلات از جانب دریافت کنندگان نیز وجود دارد.
 

اما چه عواملی سبب شده است، تا دریافت وام با مشکلاتی روبرو شود؟
وام هایی که این روزها به نیازمندان پرداخت می شود گاه چنان سود بالایی دارند که هر محتاجی را از دریافت وام  پشیمان می کند. هر چند در طول این سال ها دولت بانک ها را موظف کرده است، تا سود تسهیلات اعطایی را کاهش دهند و پرداخت تسهیلات را آسان کنند، اما در عمل آنچه که مشاهده می شود خلاف تعهدات بانک ها در قبال سیاست های دولت است. هر چند سود یا کارمزد وام های اعطایی که توسط دولت معین شده است روی نقطه 14 درصد قرار دارد، اما واقعیت اعداد دیگری را نشان می دهد.
 

بنابرگزارش خبرنگار شبستان، بانک ها که در قبال متقاضیان شرایط مختلفی را قرار می دهند آنها را به دریافت وام با کارمزد بالاتری از 14 درصد ترغیب می کنند. بانک ها که در پرداخت تسهیلات با بهره 14 درصد سخت گیری هایی را اعمال می کنند، وام هایی را با سود های بیشتر را به متقاضیان ارائه می کنند. وام هایی که با کارمزد 24 درصد اعطا می شوند. حتی در برخی موارد این بانک ها تسهیلاتی با کارمزد 27 درصد هم به متقاضیان پیشنهاد می دهند.

اقساط وام های اعطایی و نحوه بازپرداخت آنها از سایر مشکلات پیش روی متقاضیان تسهیلات به حساب می آید. اقساط بازپرداخت وام ها در حالی به اجرا در می آید که با درآمد تقاضاکنندگان هم خوانی ندارد. وام هایی که گاه بازپرداخت آن ماهیانه 50 درصد درآمد یک خانواده را دربرمی گیرد و گاه دیده شده است وام هایی که اعطا می شود 90 تا 100 درصد درآمد خانواده ها را شامل می شود. این اقساط نامتناسب موجب می شود افراد در بازپرداخت وام ها با مشکل مواجه شوند و در دریافت وام های دیگر به بن بست برخورد کنند. البته عدم بازپرداخت وام ها توسط افراد مختلف موجب می شود بانک ها و موسسات مالی هم برای تامین منابع مالی خود برای پرداخت وام های دیگر با کمبود نقدینگی مواجه شوند.
 

این مشکلات در حالی به وجود آمده است که برخی افراد با استفاده از رانت ها و نفوذها وام های کلانی را دریافت می کنند و حتی با توجه به آنکه توانایی بازپرداخت وام ها را دارند، از بازگشت پول ها به بانک ها سربازمی زنند و منابع مالی بانک ها را با کسری بودجه مواجه می کنند. افرادی که این روزها نام مفسد اقتصادی را با خود به دوش می کشند در زمره همین تعریف قرار دارند. افرادی با دریافت اعتبارات کلان بانکی سهم افراد نیازمند را به نام خود ضبط کرده اند.
 

این وقایع درحالی اتفاق می افتد که گرفتن وامی خرد برای فردی نیازمند بسیار سخت تر از دریافت تسهیلات با مبالغ کلان است. به نظر می رسد نیاز، تنها دلیل برای دریافت اعتبارات بانکی از موسسات و بانک ها نمی تواند باشد و مکمل آن باید اعمال نفوذ در بانک ها باشد.

به نظر می رسد دود آتشی که افراد متمول با دریافت وام های کلان و عدم بازپرداخت آن روشن کرده اند این روزها چشم نیازمندان را به سوزش درآورده و مشکلات بسیاری را برای دریافت آنها به وجود آورده است.

بانک ها و موسسات مالی و اعتباری با در نظر گرفتن شرایط متقاضیان وام ها می توانند به واژه تسهیلات عینیت بخشند و پرداخت وام ها را آسان تر کنند تا عدالت اجتماعی به طور گسترده در کشور به اجرا درآید و جوانان و افراد نیازمند که با وام هایی کوچک مشکلات بزرگ شان حل می شود، در زندگی از آسایش بیشتری برخوردار شوند.

پایان پیام/